Gronowo (gmina Rybno)

Gronowo
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	działdowski
Gmina	Rybno
Liczba ludności (2010)	110
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Gronowo
Położenie na mapie Polski Gronowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Gronowo (niem. Gronowo) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Rybno. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 110 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Irena Szczepańska.

Położenie

Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, nad niewielkim jeziorem Gronówko, 7 km na zachód od Rybna i 17 km na północny wschód od Lidzbarka, przy granicy z powiatem nowomiejskim.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała prawdopodobnie w połowie XV wieku (po wojnie trzynastoletniej). Wchodziła w skład dóbr stołowych biskupa chełmińskiego jako część klucza lubawskiego. Z informacji zawartych w inwentarzu biskupim wynika, iż w 1754 roku było tu zaledwie pięć gospodarstw, które należały do Adama Tołodzieckiego (sołtys), Michała Faralisza, Jędrzeja Orzechowskiego, Michała Kamieńskiego i bartnika Stanisława Kołodzieja. W Gronowie istniał przez jakiś czas kościół lub kaplica, lecz uległa zniszczeniu na początku XVIII wieku. Na dawnym przykościelnym cmentarzu stoi obecnie budynek szkolny z przełomu XIX i XX wieku. W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej; do 1932 roku wchodziła w skład powiatu lubawskiego. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. W okresie międzywojennym do tutejszej jednoklasowej szkoły uczęszczało 20 uczniów.

Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych

1754 - 5 gospodarstw

1858 - 95 osób

1881 - 129 osób, 13 gospodarstw

1905 - 213 osób

1910 - 201 osób

Zabytki

• Budynek dawnej szkoły z początku XX wieku

Turystyka

Przez wieś przebiega jeden ze szlaków grunwaldzkich: Lidzbark - Ostaszewo - Gronowo - Tuczki - Dąbrówno - Grunwald.

Bibliografia

1. Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1966.
2. Przewodnik po zabytkach kultury materialnej Welskiego Parku Krajobrazowego, tekst Jarosław Kapiński, Wanda Grodzka, Lidzbark 2001.
3. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
4. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
5. Westpreussen.de [data dostępu: 12.11.2013]