Sanktuarium św. Wojciecha w Świętym Gaju: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Mała architektura2 sakralna infobox | {{Mała architektura2 sakralna infobox | ||
<!-- w trakcie opracowania --> | <!-- w trakcie opracowania --> | ||
| − | |nazwa = | + | |nazwa = Sanktuarium św. Wojciecha w Świętym Gaju |
|typ obiektu = kościół <!-- Parametr obowiązkowy --> | |typ obiektu = kościół <!-- Parametr obowiązkowy --> | ||
|datacja = 1865 r. | |datacja = 1865 r. | ||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
|gmina = Rychliki | |gmina = Rychliki | ||
|miejscowość = Święty Gaj | |miejscowość = Święty Gaj | ||
| − | }} | + | }} |
''' Sanktuarium św. Wojciecha w Świętym Gaju ''' | ''' Sanktuarium św. Wojciecha w Świętym Gaju ''' | ||
| − | <br/> | + | <br/><br/> |
== Położenie == | == Położenie == | ||
[[Plik:gaj2.jpg|right|thumb|300px|Wnętrze kościoła w Świętym Gaju. © Stanisław Kuprjaniuk]] | [[Plik:gaj2.jpg|right|thumb|300px|Wnętrze kościoła w Świętym Gaju. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
[[Plik:gaj1.jpg|right|thumb|300px|Znak granicy wsi i w głębi ołtarz polowy. © Stanisław Kuprjaniuk]] | [[Plik:gaj1.jpg|right|thumb|300px|Znak granicy wsi i w głębi ołtarz polowy. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
| − | [[Plik:gaj3.jpg|left|thumb| | + | [[Plik:gaj3.jpg|left|thumb|300px|Sanktuarium św. Wojciecha w Świętym Gaju. © Stanisław Kuprjaniuk]] |
| − | [[Święty Gaj]] - miejscowość w [[Gmina Rychliki|gminie Rychliki]], w [[powiat elbląski|powiecie elbląskim]]. Kościół pw. | + | [[Święty Gaj]] - miejscowość w [[Gmina Rychliki|gminie Rychliki]], w [[powiat elbląski|powiecie elbląskim]]. [[Kościół pw. św. Wojciech Biskup i Męczennik w Świętym Gaju|Kościół pw. św. Wojciecha Biskupa i Męczennika]] znajduje się w centrum wsi. |
<br/> | <br/> | ||
== Opis == | == Opis == | ||
Pierwszy kościół we wsi został wzniesiony w 1399 roku. Od wieków przynależał do parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w znajdującym się pobliskim [[Kwietniewo|Kwietniewie]]. Powstała gotycka budowla miała niegdyś nisko schodzący, namiotowy dach, ostrołukowy portal wejściowy i ostrołukowe okna. Szczytowa ściana wschodnia kościoła była ozdobiona pięcioma blendami, zaś w części zachodniej wznosiła się drewniana wieża. Zabytkowa świątynia spłonęła w 1861 roku na skutek uderzenia pioruna. Cztery lata po pożarze kościół został odbudowany w stylu neogotyckim. | Pierwszy kościół we wsi został wzniesiony w 1399 roku. Od wieków przynależał do parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w znajdującym się pobliskim [[Kwietniewo|Kwietniewie]]. Powstała gotycka budowla miała niegdyś nisko schodzący, namiotowy dach, ostrołukowy portal wejściowy i ostrołukowe okna. Szczytowa ściana wschodnia kościoła była ozdobiona pięcioma blendami, zaś w części zachodniej wznosiła się drewniana wieża. Zabytkowa świątynia spłonęła w 1861 roku na skutek uderzenia pioruna. Cztery lata po pożarze kościół został odbudowany w stylu neogotyckim. | ||
| − | Według jednej z hipotez to właśnie na terenach dzisiejszej miejscowości Święty Gaj, 23 kwietnia 997 roku, zginął śmiercią męczeńską św. Wojciech biskup praski. Dlatego, aby podkreślić rangę tegoż miejsca zdecydowano się w latach 80. XX wieku na sprowadzenie z | + | Według jednej z hipotez to właśnie na terenach dzisiejszej miejscowości Święty Gaj, 23 kwietnia 997 roku, zginął śmiercią męczeńską św. Wojciech biskup praski. Dlatego, aby podkreślić rangę tegoż miejsca zdecydowano się w latach 80. XX wieku na sprowadzenie z Gniezna do kościoła [[Relikwie św. Wojciecha|relikwii Świętego]]. Dekretem z 9 maja 1986 roku, prymas Polski kardynał [[Józef Glemp]] ustanowił w Świętym Gaju sanktuarium kultu św. Wojciecha. W dokumencie nadania tytułu napisał m.in.: „(...) na mocy specjalnych uprawnień nadanych mi przez Stolicę Apostolską, niniejszym - mając na uwadze przedłożone racje historyczne - kościołowi w miejscowości Święty Gaj przywracam, a jeżeli go nie miał - nadaję tytuł Świętego Wojciecha Biskupa i Męczennika”. Od tego czasu kult św. Wojciecha znacznie się ożywił. Relikwie umieszczone zostały w figurze św. Wojciecha, znajdującej się na tabernakulum w ołtarzu głównym kościoła. |
<br/> | <br/> | ||
== Ciekawostki == | == Ciekawostki == | ||
Wersja z 19:32, 28 lut 2014
| Sanktuarium św. Wojciecha w Świętym Gaju | |
| | |
| typ obiektu: | kościół |
| datacja: | 1865 r. |
| powiat: | elbląski |
| gmina: | Rychliki |
| miejscowość: | Święty Gaj |
Sanktuarium św. Wojciecha w Świętym Gaju
Spis treści
Położenie
Święty Gaj - miejscowość w gminie Rychliki, w powiecie elbląskim. Kościół pw. św. Wojciecha Biskupa i Męczennika znajduje się w centrum wsi.
Opis
Pierwszy kościół we wsi został wzniesiony w 1399 roku. Od wieków przynależał do parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w znajdującym się pobliskim Kwietniewie. Powstała gotycka budowla miała niegdyś nisko schodzący, namiotowy dach, ostrołukowy portal wejściowy i ostrołukowe okna. Szczytowa ściana wschodnia kościoła była ozdobiona pięcioma blendami, zaś w części zachodniej wznosiła się drewniana wieża. Zabytkowa świątynia spłonęła w 1861 roku na skutek uderzenia pioruna. Cztery lata po pożarze kościół został odbudowany w stylu neogotyckim.
Według jednej z hipotez to właśnie na terenach dzisiejszej miejscowości Święty Gaj, 23 kwietnia 997 roku, zginął śmiercią męczeńską św. Wojciech biskup praski. Dlatego, aby podkreślić rangę tegoż miejsca zdecydowano się w latach 80. XX wieku na sprowadzenie z Gniezna do kościoła relikwii Świętego. Dekretem z 9 maja 1986 roku, prymas Polski kardynał Józef Glemp ustanowił w Świętym Gaju sanktuarium kultu św. Wojciecha. W dokumencie nadania tytułu napisał m.in.: „(...) na mocy specjalnych uprawnień nadanych mi przez Stolicę Apostolską, niniejszym - mając na uwadze przedłożone racje historyczne - kościołowi w miejscowości Święty Gaj przywracam, a jeżeli go nie miał - nadaję tytuł Świętego Wojciecha Biskupa i Męczennika”. Od tego czasu kult św. Wojciecha znacznie się ożywił. Relikwie umieszczone zostały w figurze św. Wojciecha, znajdującej się na tabernakulum w ołtarzu głównym kościoła.
Ciekawostki
W niewielkiej odległości za wsią, przy drodze do Starego Dolna, pod koniec lat 80. XX wieku wzniesiono ołtarz polowy. Otoczony został on stacjami Drogi Krzyżowej, na których umieszczono swobodne interpretacje kwater Drzwi Gnieźnieńskich, obrazujące życie i śmierć św. Wojciecha. Przy ołtarzu polowym odprawiane są Msze św. dla pielgrzymów, którzy co roku w okolicach 23 kwietnia – w dzień śmierci patrona - przybywają do Świętego Gaju.
Na wschód od miejscowości znajduje się grodzisko Cholin.
Wokół kościoła znajduje się czynny cmentarz, co stanowi rzadkość w krajobrazie Warmii i Mazur.
Na wieży kościoła i we wsi liczne gniazda bocianie, dodające uroku tej niewielkiej osadzie.
Bibliografia
Hochleitner Janusz, Święty Gaj – miejsce męczeństwa św. Wojciecha, Elbląg 1997.
Kościoły Diecezji Elbląskiej. Nasze dziedzictwo. Dekanaty wschodniopomezańskie i pogezańskie, t. 3.
Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po Krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2011.
