Jagodne Małe: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Linia 11: | Linia 11: | ||
|rodzaj miejscowości = Wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = Wieś sołecka | ||
|województwo = Warmińsko-Mazurskie | |województwo = Warmińsko-Mazurskie | ||
− | |powiat = | + | |powiat = giżycki |
|gmina = Miłki | |gmina = Miłki | ||
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
− | <big>'''Jagodne Małe''' (niem. ''Klein Jagodnen'', w latach 1942-1945 miejscowość nosiła nazwę ''Kleinkrösten'') – wieś sołecka położona w Polsce, w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie | + | <big>'''Jagodne Małe''' (niem. ''Klein Jagodnen'', w latach 1942-1945 miejscowość nosiła nazwę ''Kleinkrösten'') – wieś sołecka położona w Polsce, w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]] w [[gmina Miłki|gminie Miłki]]. Wieś w latach 1975-1998 przynależała administracyjnie do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. Obecnym sołtysem jest [[Małgorzata Lach]]. |
<br/> | <br/> | ||
− | + | === Charakterystyka fizjograficzna === | |
− | === Charakterystyka fizjograficzna | ||
Od [[Rudziska|Rudzisk]] w kierunku [[Ryn|Rynu]] przebiega linia [[morena|moren]], która na wschód od tej wsi tworzy kilka kulminacji sięgających 180 metrów n.p.m. Zewnętrzna linia moren tej fazy biegnie w kierunku [Prażmowo|Prażmowa]], wewnętrzna natomiast biegnie równolegle do szosy [[Ryn]]-[[Giżycko]]. Następnie skręca w kierunku południowo-wschodnim na [[Bogaczewo]]. Następnie te łuki morenowe przecinają rynnę jeziorną ([[jezioro Jagodne]]), blisko miejscowości Jagodne Małe. Następnie biegną na [[Paprotki]], a dalej znajdują przedłużenie we wzgórzach koło [[Konopki Wielkie|Konopek Wielkich]] i [[Talki|Talk]]. | Od [[Rudziska|Rudzisk]] w kierunku [[Ryn|Rynu]] przebiega linia [[morena|moren]], która na wschód od tej wsi tworzy kilka kulminacji sięgających 180 metrów n.p.m. Zewnętrzna linia moren tej fazy biegnie w kierunku [Prażmowo|Prażmowa]], wewnętrzna natomiast biegnie równolegle do szosy [[Ryn]]-[[Giżycko]]. Następnie skręca w kierunku południowo-wschodnim na [[Bogaczewo]]. Następnie te łuki morenowe przecinają rynnę jeziorną ([[jezioro Jagodne]]), blisko miejscowości Jagodne Małe. Następnie biegną na [[Paprotki]], a dalej znajdują przedłużenie we wzgórzach koło [[Konopki Wielkie|Konopek Wielkich]] i [[Talki|Talk]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
− | + | === Dzieje miejscowości === | |
− | === Dzieje miejscowości | + | Jagodne Małe – założenie dworskie z przełomu XIX/XX wieku. Majątek Jagodne Małe w XVII wieku był dzierżawiony, przez trzy lata, przez poetę [[Zbigniew Morsztyn|Zbigniewa Morsztyna]], jednego z wybitniejszych przedstawicieli polskiej literatury barokowej oraz przywódcy [[arianie|arian]] w [[Prusy Wschodnie|Prusach Wschodnich]]. W 1659 roku Morsztyn, po wypędzeniu arian z Polski, objął w dożywotnią dzierżawę wieś [[Rudówka|Rudówkę]]. Mieszkał z rodziną w Jagodnem Małym, ponadto wybudował swą siedzibę w Rudówce. Wokół niej i Jagodnego, Morsztyn stworzył ośrodek życia religijnego i kulturalnego arian osiadłych w Prusach. |
− | Jagodne Małe – założenie dworskie z przełomu XIX/XX wieku. Majątek Jagodne Małe w XVII wieku był dzierżawiony przez trzy lata przez poetę [[Zbigniew Morsztyn|Zbigniewa Morsztyna]], jednego z wybitniejszych przedstawicieli polskiej literatury barokowej | ||
− | |||
<br/> | <br/> | ||
− | + | === Ludzie związani z miejscowością === | |
− | === Ludzie związani z miejscowością | ||
[[Zbigniew Morsztyn]] - poeta, przywódca arian w Prusach Wschodnich. | [[Zbigniew Morsztyn]] - poeta, przywódca arian w Prusach Wschodnich. | ||
<br/> | <br/> | ||
− | + | === Zabytki === | |
− | + | Dwór znajduje się przy głównym placu. Jest to budynek parterowy z dwoma mansardami. Dwór pokryty jest dwuspadzistym dachem, który jest zdobiony wieżyczkami w narożnikach. Była tam też kaplica (obecnie garaż), obora i spichlerz. Po dawnym ogrodzie dworskim pozostał szpaler świerków i kilka grabów. W pobliżu dworu, na cyplu, w pobliżu jeziora znajduje się grobowiec ostatniego właściciela majątku Rudolfa Iwana. Z grobowca pozostały dwa słupy połączone płytą. | |
− | === Zabytki | ||
− | Dwór znajduje się przy głównym placu. Jest to budynek parterowy z dwoma mansardami. Dwór pokryty jest dwuspadzistym dachem, który jest zdobiony wieżyczkami w narożnikach. Była tam | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
<br/> | <br/> | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
=== Bibliografia: === | === Bibliografia: === | ||
Linia 76: | Linia 57: | ||
Panfil Jan, ''Pojezierze Mazurskie'', Warszawa 1968.<br/> | Panfil Jan, ''Pojezierze Mazurskie'', Warszawa 1968.<br/> | ||
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, ''Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze'', Olsztyn 1969.<br/> | Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, ''Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze'', Olsztyn 1969.<br/> | ||
+ | |||
<br/> | <br/> | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
− | [[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: Powiat]][[Kategoria: Gmina]] | + | [[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: Powiat giżycki]][[Kategoria: Gmina Miłki]][[Kategoria: wieś sołecka]] |
− | [[ | + | ([[Dyskusja użytkownika:Asiuulek|dyskusja]]) 17:50, 24 wrz 2013 (CEST) |
Wersja z 19:14, 8 lis 2013
Jagodne Małe | |
| |
Zabytkowy dwór w Jagodnym Małym
Źródło: http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#471/pl/p/jagodne_male_-_zabytkowy_dwor, dostęp 24 września 2013 | |
Rodzaj miejscowości | Wieś sołecka |
Państwo | Polska |
Województwo | Warmińsko-Mazurskie |
Powiat | giżycki |
Gmina | Miłki |
Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
Tablice rejestracyjne | NGI |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Jagodne Małe (niem. Klein Jagodnen, w latach 1942-1945 miejscowość nosiła nazwę Kleinkrösten) – wieś sołecka położona w Polsce, w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie giżyckim w gminie Miłki. Wieś w latach 1975-1998 przynależała administracyjnie do województwa suwalskiego. Obecnym sołtysem jest Małgorzata Lach.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Od Rudzisk w kierunku Rynu przebiega linia moren, która na wschód od tej wsi tworzy kilka kulminacji sięgających 180 metrów n.p.m. Zewnętrzna linia moren tej fazy biegnie w kierunku [Prażmowo|Prażmowa]], wewnętrzna natomiast biegnie równolegle do szosy Ryn-Giżycko. Następnie skręca w kierunku południowo-wschodnim na Bogaczewo. Następnie te łuki morenowe przecinają rynnę jeziorną (jezioro Jagodne), blisko miejscowości Jagodne Małe. Następnie biegną na Paprotki, a dalej znajdują przedłużenie we wzgórzach koło Konopek Wielkich i Talk.
Dzieje miejscowości
Jagodne Małe – założenie dworskie z przełomu XIX/XX wieku. Majątek Jagodne Małe w XVII wieku był dzierżawiony, przez trzy lata, przez poetę Zbigniewa Morsztyna, jednego z wybitniejszych przedstawicieli polskiej literatury barokowej oraz przywódcy arian w Prusach Wschodnich. W 1659 roku Morsztyn, po wypędzeniu arian z Polski, objął w dożywotnią dzierżawę wieś Rudówkę. Mieszkał z rodziną w Jagodnem Małym, ponadto wybudował swą siedzibę w Rudówce. Wokół niej i Jagodnego, Morsztyn stworzył ośrodek życia religijnego i kulturalnego arian osiadłych w Prusach.
Ludzie związani z miejscowością
Zbigniew Morsztyn - poeta, przywódca arian w Prusach Wschodnich.
Zabytki
Dwór znajduje się przy głównym placu. Jest to budynek parterowy z dwoma mansardami. Dwór pokryty jest dwuspadzistym dachem, który jest zdobiony wieżyczkami w narożnikach. Była tam też kaplica (obecnie garaż), obora i spichlerz. Po dawnym ogrodzie dworskim pozostał szpaler świerków i kilka grabów. W pobliżu dworu, na cyplu, w pobliżu jeziora znajduje się grobowiec ostatniego właściciela majątku Rudolfa Iwana. Z grobowca pozostały dwa słupy połączone płytą.
Bibliografia:
Jagodne, w: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 3, red. F. Sulimierski, Warszawa 1882.
Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, Giżycko, z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1996.
Maślij Stefania, Giżycko i okolice. Przewodnik, 2004.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
Zobacz też
(dyskusja) 17:50, 24 wrz 2013 (CEST)