Ostrykół

Ostrykół
Ostrykół. Zabytkowy kościół Fot. Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ełcki
Gmina	Prostki
Liczba ludności (2010)	202
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	19-335
Tablice rejestracyjne	NEL
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Ostrykół
Położenie na mapie Polski Ostrykół
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Ostrykół (niem. Ostrokollen, Scharfenrade) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Prostki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 202 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Krystyna Janczurewicz.

Położenie

Miejscowość położona w odległości 3,2 km od Prostek. Jezioro Toczyłowo jest oddalone od wsi o 4,5 km.

Dzieje miejscowości

Informacje o miejscowości pojawiają się w spisie podatkowym z 1522 roku. Wieś (zapisana jako Prostke Melkienn) miała liczyć 40 łanów, z których zasiedlono wówczas 17. Wieś została lokowana na prawie chełmińskim w 1548 roku. W przywileju lokacyjnym widnieje już nazwa Ostrokola. Książę Albrecht Hohenzollern nadał 40 łanów ziemi niejakiemu Daćbogowi, sołtysowi z Prostek oraz mieszkańcom wsi Ostrykół (co wskazuje, że miejscowość istniała już przed 1538 rokiem). W krótkim czasie przy kościele wybudowano wiejską szkołę, a parafia, która powstała w 1538 roku, powiększała nieustannie zasób biblioteki. Szkołę wiejską założono przy kościele niedługo po powstaniu wsi. Według źródeł szkoła funkcjonowała w okresie 1740–1742.

Podczas najazdu tatarskiego w roku 1656 wieś została doszczętnie spalona, łącznie z kościołem parafialnym wybudowanym około 1538 roku i znajdującą się we wsi biblioteką.

W 1913 roku wieś liczyła 400 mieszkańców. W 1920 roku zlikwidowano miejscową parafię, którą przeniesiono do Prostek. W roku 1938 zmieniono urzędową nazwę wsi z Ostrokollen na Scharfenrade. W 1939 roku Ostrykół zamieszkiwały 222 osoby.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Prostkach.

Zabytki

• drewniany kościół odbudowany w 1667 roku, odrestaurowany w roku 1933; przy wejściu znajduje się tablica pamiątkowa ku czci poległych w czasie I wojny światowej 164 mieszkańców parafii
• fragmenty pomnika poległych, wmurowane w ogrodzenie kościoła; pierwotnie pomnik znajdował się na placu przed wejściem do świątyni
• mogiła żołnierza rosyjskiego, poległego w czasie I wojny światowej, zlokalizowana na cmentarzu ewangelickim
• zbiorowa mogiła 6 mieszkańców wsi, którzy zostali zabici przez Rosjan w 1914 roku; zlokalizowana na cmentarzu ewangelickim

Ludzie związani z miejscowością

• Michał Grodzki (1682–1747) – tłumacz na język polski niemieckich pieśni religijnych, poeta, autor pieśni "Mur w Prusach w 1709 roku", która ukazała się drukiem w 1711 roku w Królewcu
• Sebastian Fedorowicz (zm. 1778) – pierwszy nauczyciel w ełckiej szkole w latach 1730-1734
• bliski współpracownik Gustawa Gizewiusza – Jan Stern – pastor z Ostrykoła

Galeria zdjęć

• 

  Ostrykół. Mogiła rosyjskiego żołnierza. Fot. Grzegorz Bućko. Źródło: www.rowery.olsztyn.pl [27.07.2013]
• 

  Ostrykół. Mogiła zbiorowa mieszkańców wsi. Fot. Grzegorz Bućko. Źródło: www.rowery.olsztyn.pl [27.07.2013]
• 

  Fragmenty pomnika poległych. Fot. Ewelina J. Źródło: www.rowery.olsztyn.pl [27.07.2013]

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
Kawecki Jan, Roman Bolesław, Ełk. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1970.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Rzempołuch Andrzej, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1992.
Bank Danych Lokalnych GUS [27.07.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [27.07.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [27.07.2013]