Snopki

Snopki
Snopki. Cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Pisz
Liczba ludności (2010)	978 (łącznie Snopki i Szeroki Bór Piski)
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-200
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Snopki
Położenie na mapie Polski Snopki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Snopki (niem. Snopken, od 1938 r. Wartendorf) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, 3 km na zachód od Pisza, przy drodze krajowej nr 58 w kierunku Rucianego-Nidy. Na południowy zachód od wsi znajduje się Jezioro Brzozolasek, zaś na zachód od wsi Jezioro Jegocinek.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w 1515 roku na ponad 4 łanach należących do Janika Snopka, myśliwego z Pisza. Ów Janik już wcześniej otrzymał nadanie na karczmę nad rzeczką Brzozoławki i położony tam młyn. W drugiej połowie XVI wieku wieś powiększyła się do ponad 14 łanów. Na początku XVIII wieku wieś występowała w źródłach jako Schnopken. W tym czasie dotarła tu wielka epidemia dżumy, która w latach 1709-1711 pustoszyła Prusy. We wsi zmarło w jej wyniku 10 mieszkańców. W pierwszej połowie XX wieku we wsi działała gospoda R. Czwalliny oraz karczma.

W 1935 roku do miejscowej szkoły (brak daty założenia) uczęszczało 176 dzieci, pracowało trzech nauczycieli.

W okresie II wojny światowej w Snopkach znajdował się Wychowawczy Obóz Pracy dla przymusowych robotników z Polski, Rosji, Ukrainy, krajów bałtyckich. Składał się on z trzech obiektów. Obóz główny położony on był pod lasem, przy dawnych torach kolejowych biegnących w kierunku Orzysza; obóz nr 2 – nad Jeziorem Brzozolasek, w obrębie leśnictwa Snopki; obóz nr 3 – za wiejską szkołą, w pobliżu linii kolejowej Pisz – Szczytno. Jednorazowo przebywało na terenie obozu od kilkudziesięciu do 500 osób – mężczyźni, kobiety i dzieci. Pobyt trwał od kilku tygodni do sześciu miesięcy, wypełniony był ciężką pracą w obozie. Ogółem w czasie wojny przez obóz przeszło kilka tysięcy osób. Zlikwidowany został jesienią 1944 roku. Obecnie tereny obozu porasta młody las. W miejscu dawnej bramy obozowej mieszkańcy Snopek ułożyli z niewielkich kamieni zarys grobu zwieńczony drewnianym krzyżem. Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Daniela Syrzeń.

Liczba mieszkańców wsi Snopki w poszczególnych okresach:

1857 – 273 osoby

1864 – 428 osób

1867 – 438 osób

1933 – 710 osób

1939 – 694 osoby

1988 – 774 osoby

Zabytki:

• Cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej, na którym pochowani są żołnierze armii niemieckiej i rosyjskiej
• Dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku
• Drewniana chałupa (nr 65) z przełomu XIX i XX wieku

Bibliografia:

1. Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
2. Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 51-57.
3. Brenda Waldemar, Wychowawczy Obóz Pracy w Snopkach (1939-1944), Znad Pisy, nr 10, 2001, s. 141-153.
4. Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
5. Pawlicki Ryszard Wojciech, Cmentarze i mogiły wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na obszarze byłego powiatu piskiego, Znad Pisy, nr 4, 1996, s. 49-69.
6. Pawlicki Ryszard W., Ziemia piska jako region turystyczny do 1945, Znad Pisy, nr 1, 1995, s. 9-25.
7. Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
8. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
9. Śmigielski Kazimierz, Tę ziemię sobie obiecałem, [w:] Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970, s. 333-338.
10. Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 24.09.2013]
11. Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 24.09.2013]
12. Gminna Ewidencja Zabytków www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc [data dostępu: 24.09.2013]
13. Wojewódzka Ewidencja Zabytków http://www.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu: 24.09.2013]

Przypisy