Dąbrowa (gmina Płoskinia)

Dąbrowa
Dąbrowa. Kapliczka Ciekawe Mazury [04.07.2014]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	braniewski
Gmina	Płoskinia
Liczba ludności (2010)	212
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Dąbrowa
Położenie na mapie Polski Dąbrowa
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Dąbrowa (niem. Schöndamerau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Płoskinia. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 212. mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Dąbrowa, Szlamia, Bliżewo i Czosnowo. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Witold Moskiewicz.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko–mazurskiego na Równinie Warmińskiej, na wschód od Jeziora Pierzchalskiego i Pasłęki, 15 km na południe od Braniewa i 5 km na północny zachód od Płoskini.

Dzieje miejscowości

Pierwsze wzmianki o Dąbrowie pochodzą z 1284 roku, gdy występuje ona jako majątek, który wkrótce potem został przekształcony w wieś na prawie chełmińskim. Treść zaginionego przywileju lokacyjnego znana jest z powtórzonego przywileju z roku 1391. Miejscowość została założona pod koniec roku 1300 lub w pierwszych dniach 1301. Pierwszymi sołtysami byli niejacy Bertold i Wolfram, którzy zobowiązali się do osadzenia 60. łanów. Otrzymali oni sześć łanów sołeckich oraz dodatkowo jeden łan i pozwolenie na założenie karczmy oraz młyna. Cztery łany przeznaczono na uposażenie kościoła. Mieszkańcy wsi byli zwolnieni z szarwarku, ale w zamian musieli płacić nieco wyższy czynsz. Zarówno młyn, jak i karczma powstały najprawdopodobniej wkrótce po lokowaniu wsi. Z kolei kościoła we wsi nie wybudowano, a cztery kościelne łany przeszły na własność wsi. Pod koniec XV wieku miejscowość powiększyła się o 30 łanów sąsiedniego majątku, który uległ zniszczeniu podczas wojny trzynastoletniej. Większość tego obszaru leżała odłogiem jeszcze w pierwszym dwudziestoleciu następnego stulecia; później stopniowo go zagospodarowywano. W połowie XVII wieku we wsi było 18. gospodarzy (w tym trzech sołtysów).

Szkołę we wsi założono w 1798 roku; ośmioro dzieci uczyło się w prywatnym domu nauczyciela. Dopiero później wzniesiono budynek szkolny. W 1834 roku uczęszczało do szkoły 73. uczniów. Pod koniec XIX wieku utworzono w niej drugą klasę oraz wybudowano nową siedzibę. W 1910 roku uczyło się tu 119. dzieci.

Przed wybuchem II wojny światowej większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 85 osób znalazło zatrudnienie w przemyśle i rzemiośle, kilka w handlu i komunikacji. Obecnie jest to wieś sołecka, należy do parafii pw. św. Katarzyny w Płoskini (kaplicę filialną wybudowano na początku lat 80. XX wieku).

Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych latach:

• 1656 r. – 18 gospodarstw

• 1783 r. – 25 gospodarstw

• 1820 r. – 272 osoby, 41 gospodarstw

• 1857 r. – 400 osób

• 1910 r. – 621 osób, 121 gospodarstw

• 1933 r. – 616 osób

• 1939 r. – 598 osób, 122 gospodarstwa

Zabytki

• zespół domów warmińskich, murowanych, tynkowanych z bogatym detalem, z XIX wieku
• kilka mniejszych domów zagrodniczych z XIX i pierwszej połowy XX wieku
• cztery kapliczki murowane z przełomu XIX i XX wieku
• mały skansen maszyn rolniczych w północnej części wsi

Bibliografia

1. Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
2. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
3. Gminna Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
4. Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
5. Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]
6. Ciekawe Mazury [04.07.2014]
7. Strona Urzędu Gminy Płoskinia [04.07.2014]