Marcin Giersz

Marcin Giersz
Książka o Marcinie Gierszu, źródło: www.giżycko.pl, 12.09.2013.
Data i miejsce urodzenia	23 październik 1808 r. Kowalki
Data i miejsce śmierci	25 marca 1895 r. Lec (Giżycko)

Marcin Giersz, także Gerss (ur. 23 października 1808 r. w Kowalkach, powiat gołdapski, zm. 25 marca 1895 w Lecu - Giżycko), mazurski nauczyciel, pisarz i wydawca, działacz luterański.

Szkoła i wykształcenie

Ukończył seminarium nauczycielski w Karalne koło Wystruci.

Praca

Pracował jako nauczyciel w szkołach w: Mikołajkach (1828 r.), Szestnie (1835 r.) i Sterławkach Wielkich pod Giżyckiem, w tej ostatniej również jako kierownik. Po przejściu na emeryturę (1848 r.) rozpoczął działalność literacką i wydawniczą.

Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna

Był uważany za postać kontrowersyjną. Uważał się bowiem za Mazura. Działał przeciwko Gizewiuszowi. W publikowanych utworach zacierał granice między Polakami i Niemcami. W ten sposób rozwijał również język polski na Mazurach. Publikował bowiem utwory Kochanowskiego, Reja, Ignacego Krasickiego czy Mickiewicza. W artykułach jego były też prezentowane takie postacie jak Kościuszko i Sobieski. Giersz atakowany był z jednej strony przez Polaków z Wielkopolski za lojalistyczną postawę wobec państwa pruskiego i potępiany przez Niemców za zdradę. Giersza nie potępiał Wojciech Kętrzyński. Giersz wydawał w języku polskim gazety, kalendarze i śpiewniki. Był wydawcą m.in.: Gazety Leckiej i Kalendarza Królewsko – Prusko – Ewangelickiego. Marcin Giersz zmarł 25 marca 1895 w ówczesnym Lecu - Giżycku.

Ciekawostki

• Giersz pochodził z rodziny chłopskiej.
• Znał 12 języków.
• Postać Giersza, jego życie i działalność stały się przedmiotem badań m.in. Zbigniewa Chojnowskiego, poety, krytyka i historyka literatury.

Bibliografia

Oracki Tadeusz,Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku, Olsztyn 1983, 349 ss.