Kosakowo

Kosakowo
Zabytkowa dzwonnica kościelna w Kosakowie
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	kętrzyński
Gmina	Srokowo
Liczba ludności (2010)	232
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Kosakowo
Położenie na mapie Polski Kosakowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kosakowo (niem. Marienthal) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Srokowo. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 232 mieszkańców (łącznie z Lipowem). W skład sołectwa wchodzą wsie: Kosakowo, Lipowo, Łęsk, Wikrowo i Wólka Jankowska. Funkcję sołtysa obecnie sprawuje Zenon Rutkowski.

Położenie

Miejscowość leży w odległości 4 km od Srokowa.

Dzieje miejscowości

Miejscowość powstała w 1387 roku jako wieś czynszowa na prawie chełmińskim, obejmująca obszar 50 włók. W 1657 roku wieś została doszczętnie zniszczona przez Tatarów. Spalony został również miejscowy kościół. Na początku kolejnego stulecia miejscowość została spustoszona przez epidemię dżumy. W 1710 roku doprowadziła do śmierci 13 mieszkańców. W 1785 roku miejscowość składała się z 35 domów. W 1817 roku 223 mieszkańców żyło w 43 domostwach. U progu II wojny światowej Kosakowo było zamieszkane przez 429 osób. W czasie wojny w Kosakowie i okolicach przebywali polscy robotnicy przymusowi. Po 1945 roku jeden z nich - Nikodem Błażewicz został pierwszym powojennym sołtysem wsi. W roku 1949 do miejscowej szkoły uczęszczało 56 uczniów. W 1954 roku miejscowość była siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej, którą zniesiono trzy lata później. W 1970 roku miejscowość była zamieszkana przez 170 osób. W tym czasie w Kosakowie działała ośmioklasowa szkoła podstawowa oraz punkt biblioteczny. W 1973 roku w skład sołectwa Kosakowo w gminie Srokowo wchodziło pięć miejscowości.

Nazwa niemiecka: Marienthal. Wieś czynszowa, założona w 1387 r. przez osadników przybyłych z zachodniej części Prus. Tu otrzymali 50 łanów (840 ha) na dość trudnym, lesistym terenie, ale dla zachęty dano im równocześnie 12 lat wolnizny od podatków. Mieszkańcy nie byli jednak wolni od wszystkich nieszczęść, które dotykały kraj w ciągu wieków. W 1657 r. najazd tatarski (zorganizowany w odwecie za przeniewierstwo księcia pruskiego, lennika Polski) obrócił w perzynę gospodarstwa, spłonął też drewniany kościółek wiejski, którego nie odbudowano. W 1710 r. dżuma obeszła się z mieszkańcami łaskawie, pochłaniając jedynie 13 ofiar. Wieś zaś była dość spora – w 1820 r. liczyła 43 chałupy i 223 mieszkańców, zaś w 1928 r. – 496 mieszkańców. Dwa największe gospodarstwa liczyły wówczas 60 i 121 ha. Jednoklasowy budynek szkolny zbudowano tu w 1909 r. Po wojnie pierwszym sołtysem wsi był Nikodem Błażewicz. W 1970 r. była tu szkoła ośmioklasowa, punkt biblioteczny, a wieś liczyła 170 mieszkańców.

Ludzie związani z miejscowością

...

Zabytki

• Drewniana dzwonnica przebudowywana na przestrzeni XVI-XIX stulecia
• Dawna kuźnia z XIX stulecia

Miejscowość-Opis-Rysunku

Bibliografia

1. Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, przewodniczący komitetu redakcyjnego Andrzej Wakar, Olsztyn 1978.
2. Licharewa Zofia, Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1962.
3. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
4. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 15.03.2014]
5. Ciekawe Mazury.pl [data dostępu: 15.03.2014]
6. Historia wsi Kosakowo [data dostępu: 15.03.2014]
7. Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 5.03.2014]