Wirwilty

Wirwilty
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	bartoszycki
Gmina	Bartoszyce
Liczba ludności (2010)	99
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Wirwilty
Położenie na mapie Polski Wirwilty
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Wirwilty (niem. Wehrwilten) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bartoszyce. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 99 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Wirwilty, Falczewo i Wiatrak. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Wioletta Gołębiewska.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, 4 km na wschód od Bartoszyc i na północ od Łyny.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa zakonu krzyżackiego. Została założona w 1325 roku na 33 łanach, na prawie chełmińskim jako wieś należąca do zakonu. W XVI wieku z obszaru wsi wydzielono ponad 12 łanów jako majątek szlachecki; również wieś przekształcono w wieś szlachecką. W 1740 roku skarb państwa wykupił ją od rodziny von Kunkeimów, zaś majątek został rozparcelowany w 1809 roku w ramach reform uwłaszczeniowych. Przed 1945 rokiem Wirwilty należały do parafii ewangelickiej w Bartoszycach.

Szkoła we wsi istniała już przed II wojną światową. W 1935 roku uczęszczało do niej 53 uczniów, a zatrudniony był jeden nauczyciel. Po wojnie otwarto ją ponownie w 1946 roku, głównie staraniem Marii Dulko. Placówkę zlikwidowano w 1976 roku.

W latach 1954–1959 Wirwilty były siedzibą gromady. W 1983 roku były tu 22 budynki mieszkalne i 32 indywidualne gospodarstwa rolne o łącznej powierzchni 413 ha. We wsi znajdował się wówczas sklep wielobranżowy oraz świetlica (ta ostatnia działa również obecnie).

Liczba mieszkańców w XIX i XX wieku kształtowała się następująco:

• 1857 – 281 osób
• 1933 – 236 osób
• 1939 – 241 osób
• 1983 – 144 osoby

Ludzie związani z miejscowością

• Piotr Gołębiowski – rzeźbiarz-amator, mieszka w Wirwiltach

Bibliografia

Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce , bip.warmia.mazury.pl [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]