Łodygowo (gmina Kisielice)

Łodygowo
Pałac w Łodygowie
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	iławski
Gmina	Kisielice
Liczba ludności (2010)	333
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Łodygowo
Położenie na mapie Polski Łodygowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Łodygowo (niem. Gross Ludwigsdorf, Ludwigsdorf in Westpreussen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Kisielice. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 333 mieszkańców (łącznie z osadą Łodygowo Małe). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Grzegorz Janocha.

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Iławskim, nad Gardeją, 26 km na zachód od Iławy i 6,5 km na zachód od Kisielic; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 522.

Dzieje miejscowości

Pierwsza wzmianka dotycząca miejscowości pochodzi z 1285 roku; kolejna informacja pojawiła się z dokumentach z 1293 roku. W tym czasie miejscowość stanowiła własność Theodoryka von Stange, który zmienił pierwotną nazwę wsi z Scharno na Ludwigsdorf. W 1433 roku Stangowie sprzedali Łodygowo polskiej szlachciance Elżbiecie Zajączkowskiej. W 1455 roku wieś należała do Piotra Dzierżkowicza. Pod koniec XVII stulecia majątek zakupił Friedrich von der Groeben – pruski pułkownik pozostający w służbie polskiego króla. Brał on m.in. udział w wojnach tureckich oraz w wyprawie wiedeńskiej pod dowództwem Jana III Sobieskiego. W 1699 w uznaniu żołnierskich zasług został awansowany na generała. W 1711 roku swoje dobra przekształcił w cztery majoraty z siedzibami w Łabędniku, Ponarach, Nowej Wiosce oraz w Łodygowie. Groeben osiadł na stałe w pierwszym z wymienionych majątków, w którym wzniósł okazały pałac. Po jego śmierci w 1712 roku majątek odziedziczył Henryk Wilhelm von der Groeben - syn jego brata Georga Friedricha. W 1789 roku Łodygowo było wsią szlachecką z folwarkiem i młynem.

W XIX stuleciu w Łodygowie powstała jednoklasowa szkoła podstawowa, do której uczęszczało około 50 dzieci. W 1817 roku wieś wchodziła w skład dóbr Łodygowo Małe. W 1925 roku budynek dworu przeszedł remont. W tym okresie w miejscowości funkcjonowały wiatrak i gospoda, w której działał sklep z artykułami kolonialnymi oraz mała centrala telefoniczna. W 1939 roku wieś była zamieszkana przez 574 mieszkańców i składała się ze 122 gospodarstw. W tym czasie przeważająca część mieszkańców Łodygowa była wyznania ewangelickiego.

Obecnie najbardziej charakterystyczną cechą wsi jest ekologiczna farma wiatrowa, jedna z największych w Polsce.

Liczba mieszkańców i budynków mieszkalnych (łącznie: wieś i folwark) kształtowała się następująco:

• 1864 – 194 osoby, 14 domów
• 1871 – 191 osób, 15 domów
• 1885 – 130 osób, 14 domów
• 1895 – 130 osób, 13 domów
• 1905 – 118 osób, 14 domów
• 1933 – 502 osoby

Ludzie związani z miejscowością

• Friedrich von der Groeben (?–1712) – pułkownik, a następnie generał w służbie króla polskiego, uczestnik wyprawy wiedeńskiej u boku króla Jana III Sobieskiego, właściciel Łodygowa
• Wilhelm Ludwik von der Groeben (1690–?) - urodzony w majątku Łodygowo syn Friedricha von der Grobena, minister w rządzie króla Prus

Zabytki

• pałac z XVIII wieku; od 1992 roku mieści się tu kaplica oraz lokale mieszkalne.
• przedwojenny spichlerz z dużym zegarem

Zobacz też

• Łodygowo, gmina Biała Piska

Bibliografia

Iława. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1972.
Niesiobędzki Wiesław, Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne, wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
Plan rozwoju lokalnego gminy i miasta Kisielice na lata 2007-2013, Kisielice 2007, bip.warmia.mazury.pl[05.03.2014]
Plan odnowy miejscowości Łodygowo, bip.warmia.mazury.pl [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
polskiezabytki.pl [05.03.2014]