Andrzej Chryzostom Załuski

Andrzej Chryzoston Załuski
Andrzej Chryzoston Załuski, źródło: http://www.wikipedia.pl, 12.09.2013.
Data i miejsce urodzenia	1650 nie znane
Data i miejsce śmierci	12 maja 1711 r. Dobre Miasto

Andrzej Chryzoston Załuski (ur. 1650 r., zm. 12 maja 1711 r. w Dobrym Mieście) – biskup płocki od 1692, biskup kijowski od 1683, biskup warmiński od 1699, herb rodowy - Junosz.

Życiorys

Szkoła i wykształcenie

Załuski nauki świeckie pobierał w Wiedniu. Wykształcenie teologiczne zdobył, zaś przygotowywał się w Louvain, Paryżu i Rzymie.

Praca

W 1673 r. otrzymał niższe święcenia i został kanonikiem krakowskim. W 1674 r. uzyskał święcenia kapłańskie. Został kanonikiem pułtuskim i łęczyckim, opatem komendatoryjnym wąchockim oraz prepozytem jarosławskim. Był także sekretarzem wielkim koronnym królowej Marii Kazimiery. W 1683 r. został biskupem kijowskim. Od króla otrzymał prepozyturę płocką, a w październiku 1692 biskupstwo płockie. W 1699 r. kapituła warmińska wybrała Załuskiego na swojego biskupa. 18 stycznia 1701 r. ukoronował w Królewcu Fryderyka I na pierwszego króla Prus. W 1702 r. został kanclerzem wielkim koronnym. Był tajnym agentem króla pruskiego o pseudonimie Lamprecht, donosząc mu o poczynaniach Augusta II Od 1705 r. uwięziony przez Augusta II za konszachty z Leszczyńskim, musiał tłumaczyć się z swego postępowania w Rzymie.

Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna

Na Warmii nie mógł wiele zdziałać wskutek zamętu spowodowanego przez wojnę północną. Przemarsze wojsk oraz epidemia dżumy zdewastowały i wyludniły Księstwo Warmińskie. Zmarł 12 maja 1711 r. w Dobrym Mieście. W kolegiacie dobromiejskiej znajduje się, wykonane z czarnego i białego marmuru, epitafium biskupa Andrzeja Chryzostoma Załuskiego. Epitafium swojemu stryjowi ufundował Andrzej Stanisław Załuski, biskup krakowski. Pozostawił po sobie bogatą spuściznę literacką i naukową, w tym zbiór dokumentów współczesnych w przekładzie łacińskim pt. Epistolae historico-famliares (1709—1711, 3 t., t. IV w 1761), poza tym Mowy na radach i sejmach... (1689), Mowy różne (1690), Kazania... (1697).

Ciekawostki

Był synem Aleksandra - wojewody rawskiego i Katarzyna z Olszowskich, siostry prymasa Andrzeja Olszowskiego. Jako biskup płocki został zapamiętany jako świętobliwy kapłan, odznaczający się niepospolitą nauką.

Bibliografia

Poczet biskupów warmińskich, pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss.

Kinlis (dyskusja) 21:07, 26 wrz 2013 (CEST)