Dziewięciornik błotny

Dzięwieciornik błotny
Parnassia palustris
L.
Pięciornik błotny - pokrój [2]
Systematyka
Królestwo	rośliny
Gromada	rośliny naczyniowe
Klasa	okrytonasienne
Rząd	dławiszowce
Rodzina	pięciornikowate
Rodzaj	pięciornik
Gatunek	pięciornik błotny
Synonimy

Dzięwieciornik błotny (Parnassia palustris L.) – gatunek rośliny należący do rodziny dziewięciornikowatych (Parnassiaceae).

Morfologia

Łodyga zniesiona, prosta, kanciasta i naga, wysokości 5-45 cm. Ma tylko jeden liść łodygowy, sercowatego kształtu, który swoją nasadą obejmuje łodygę (siedzący). Wszystkie pozostałe liście tworzą przyziemną różyczkę. Mają sercowatojajowaty kształt i wyrastają na długich ogonkach. Kwiaty są pojedyncze, wyrastają na szczycie łodygi. Mają bardzo charakterystyczną budowę. Ich korona składa się z 5 białych płatków z dobrze widoczną, ciemniejszą nerwacją. Słupek jest pojedynczy, 4-krotny, z beczułkowatą zalążnią i 4 siedzącymi znamieniami. Pomiędzy pięcioma pręcikami występuje 5 postrzępionych żółto-zielonych prątniczek, które spełniają funkcję miodników. 5 pręcików przed działkami kielicha dojrzewa po kolei, 5 pręcików przed płatkami korony spełnia rolę organów wabiących owady. W nasadowej części znajdują się miodniki a w szczytowej wydzielane są połyskujące kropelki wody, które odstraszają muchówki. Kwiaty kwitną od czerwca do sierpnia. Są przedprątne i owadopylne. Owocem jest jednokomorowa torebka, otwierająca się 4 klapami. Nasiona są podługowate, spłaszczone i oskrzydlone. Nasiona roznoszone są przez wiatr.

Rozmieszczenie i ekologia

Gatunek ten występuje w Europie, Ameryce Północnej, Azji i Afryce Północnej. W Polsce jest dość pospolity na całym obszarze, zarówno na niżu, jak i w górach. W Tatrach występuje aż po piętro alpejskie.

Siedliskiem tego gatunku są płytkie i mokre torfowiska, jałowe darnie, mokre łąki. Rośnie na dobrze nawilżonych glebach, gdzie przeważa wapń.

Ciekawostki

Na Warmii i Mazurach gatunek ten występuje m.in. w Obszarze Natura 2000 Torfowisko Zocie.

Bibliografia

Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11-20.

Linki zewnętrzne

Dzięwieciornik błotny [3] 27.06.2014