Buławka pałeczkowata
Buławka pałeczkowata (Clavariadelphus pistillaris (L.) Donk) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny buławkowatych (Clavariadelphaceae), rzędu siatkolistkowców (Gomphales).
Spis treści
Owocnik
Owocnik duży, wydłużony, mniej lub bardziej wyraźnie maczugowaty, tępo zaokrąglony, 7-30 cm wysokości i 2-6 cm średnicy, młody jasnożółty, z wiekiem ciemniejszy, pomarańczowo-brązowy do brązowo-żółty i cynamonowo-brązowy z liliowym odcieniem. Podstawa trzonowato zwężona, ciemniejsza. Powierzchnia początkowo gładka, następnie podłużnie bruzdowana, matowa, naga, przy ucisku przebarwia się na fioletowo-brązowo; pod wpływem KOH szafranowo-żółto. Zapach słaby, przyjemny. Smak gorzkawy.
Rozmieszczenie i ekologia
Owocniki buławki pałeczkowatej wyrastają od sierpnia do listopada, pojedynczo lub w grupach po kilkanaście, w lasach liściastych, najczęściej na glebach wapiennych, głównie pod bukami, z którymi wchodzą w mykoryzę.
Na Warmii i Mazurach gatunek buławka pałeczkowata został odnotowany w Mazurskim Parku Krajobrazowym.
Wartość użytkowa
Grzyb niejadalny. Gatunek rzadki, w Polsce objęty ochroną gatunkową. Znajduje się na "Czerwonej liście roślin i grzybów Polski". Ma status V – narażony na wyginięcie. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Czechach, na Litwie, w Holandii.
Ciekawostki
Inne gatunki z tego rodzaju jak buławka spłaszczona (Clavariadelphus ligula) mają mniejsze owocniki, do 10 cm wysokości, zwykle cienkie, pałeczkowate, występują w lasach iglastych, w górach. Rzadka buławka obcięta (Clavariadelphus truncatus) ma owocniki z płasko ściętym wierzchołkiem, wyrasta w lasach iglastych na wapieniu. Bardzo rzadka buławka cytrynowa (Clavariadelphus flavoimmaturatus) jest mała, do 10 cm wysokości, żółto zabarwiona, jej miąższ ma gorzki smak.
Bibliografia
Fiedorowicz G..The participation of macromycetes In selected forest communities of the Masurian Landscape Park (NE Poland). Acta Mycologica, 2009, 44(1): 77-95.
Flück M.. Atlas grzybów. Oznaczanie, zbiór, użytkowanie. Franckh-Kosmos Verlags-GmbH & Co., Stuttgart.
W. Wojewoda, M. Ławrynowicz: Red list of the macrofungi in Poland. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 55-70.
Linki zewnętrzne
pl.wikipedia.org, buławka zwyczajna [10.06.2014]
grzyby.pl [10.06.2014]
indexfungorum.org [10.06.2014]