Wyłuszczarnia nasion w Rucianem-Nidzie

Wyłuszczarnia nasion w Rucianym–Nida do 1945 r. była największą wyłuszczarnią na terenie dawnych Prus Wschodnich. W zachowanych do dziś zabytkowych budynkach nadal łuszczy się szyszki, z wykorzystaniem zarówno historycznych, jak i nowoczesnych urządzeń.

Ruciane-Nida
Wyłuszczarnia nasion przy ul. Dworcowej w Rucianym-Nida
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	Olsztyn
Gmina	Olsztyn
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Ruciane-Nida
Położenie na mapie Polski Ruciane-Nida
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Historia

Pierwsze budynki wyłuszczarni wybudowano w okresie 1890 – 1892. Zakład funkcjonował na potrzeby okolicznych nadleśnictw zlokalizowanych na terenie Puszczy Piskiej, wykorzystywał także w działalności przebiegające przez Ruciane połączenie kolejowe Olsztyn-Ruciane-Ełk. Wyłuszczarnię wykorzystywano do łuszczenia nasion dominujących w okolicznych lasach drzew iglastych (świerku, sosny, jodły, modrzewia). W latach: 1914, 1927 i 1934 r. wyłuszczarnię przebudowano oraz zwiększono jej moce produkcyjne. Wyłuszczarnia funkcjonowała do 1945 r. Po zakończeniu drugiej wojny światowej wyposażenie wyłuszczarni zostało uzupełnione. Zakład ponownie uruchomiono w 1948 r. Do dziś pozostaje w użytkowaniu Nadleśnictwa Maskulińskie (dawniej Ruciane). W latach 2001-2002 przeprowadzono remont kapitalny budynków wyłuszczarni, której nadano imię dawnego kierownika Zdzisława Borońskego.

Zabytkowe budynki

Budynki wyłuszczarni, znajdujące się przy ul. Dworcowej, wpisane zostały do rejestru zabytków. W skład zespołu zabudowy wyłuszczarni wchodzą murowane i drewniane budynki produkcyjne, gospodarcze, magazynowe, administracyjne i biurowe. W ceglanym budynku produkcyjnym, połączonym z budynkiem mieszkalnym, zachowane jest historyczne wyposażenie z 1890 r., w tym m.in.: piec i bębny wyłuszczarskie. Wśród budynków wyróżnia się także drewniany, sześciokondygnacyjny magazyn szyszek, połączony z budynkiem produkcyjnym pomostem transportowym. W dawnym magazynie nasion, ob. kotłownia, dla zapewnienia dobrych warunków termicznych do przechowywania nasion (4-5oC) przestrzenie między deskami izolowano torfem. Obecnie magazyn nasion mieści się w piwnicy magazynu głównego, gdzie nasiona przechowuje się w szklanych gąsiorach.

Historyczny proces technologiczny

W wyłuszczarni nasion utrzymana została historyczna linia technologiczna do łuszczenia szyszek. Odbywa się to z użyciem gorącego powietrza, które pochodzi z pieca, gdzie pali się wyłuszczonymi szyszkami. Gorące powietrze tłoczone jest do góry, skąd szyszki podawane są na trzy niższe poziomy, gdzie odbywa się ich suszenie z wykorzystaniem ruchomego bębna i rusztów. Czas łuszczenia partii szyszek wynosi 32-48 godzin. Maksymalna wydajność wyłuszczarni wynosi 2700 kg szyszek sosny na dobę.

Zobacz także

http://www.maskulinskie.bialystok.lasy.gov.pl/warto-zobaczyc#.VIlFOHvaKeE

Bibliografia

Zabytkowa wyłuszczarnia nasion w Nadleśnictwie Maskulińskie w Rucienem Nidzie, Ruciane-Nida 2011.