Parafia pw. św. Mikołaja w Grzędzie

Parafia pw. św. Mikołaja w Grzędzie
Kościół pw. św. Mikołaja w Grzędzie, fot. Mieczysław Kalski
Siedziba	Grzęda
Adres	Grzęda, 11-230 Bisztynek
Data powołania	XIV w.
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Archidiecezja	warmińska
Dekanat	Reszel
Kościół	Kościół pw. św. Mikołaja w Grzędzie

Parafia pw. św. Mikołaja w Grzędzie — rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Reszel należącym do archidiecezji warmińskiej. Kościół parafialny znajduje się w Grzędzie. Obecnie (2014 r.) proboszczem parafii jest ks. mgr Wojciech Puszcz.

Historia parafii

Wieś Grzęda została założona 10 czerwca 1339 roku przez prepozyta Kapituły Warmińskiej Jana i wójta Henryka von Lutra. Wkrótce potem wybudowano we wsi kościół. Pierwotnie była to budowla gotycka, wybudowana w drugiej połowie XIV w. Pierwszy kościół uległ zniszczeniu w czasie wojny polsko-krzyżackiej w latach 1519–1521. Po odbudowaniu kościół został konsekrowany w 1581 roku przez biskupa Marcin Kromer ku czci Świętego Mikołaja. Pierwsza wzmianka o szkole parafialnej w Grzędzie pochodzi z drugiej połowy XVI wieku. W roku 1705 w Grzędzie odbył się tu proces o czary przeciwko Annie Lenc. Proces prowadził kanonik kapituły warmińskiej Jan Jerzy Kunigk.

Grzęda. Kościół parafialny katolicki. Widok w stronę ołtarza głównego. Fotograf Zink Herbert 1938. ©IS PAN, źródło: Ciekawe Mazury [22.10.2014]

Świątynia ponownie spłonęła w pożarze w połowie XVI, a na jej ruinach wybudowano nową świątynię w stylu barokowym, która istnieje do dziś. Wyposażenie wnętrza jest rokokowe z lat 1760–1770. Ołtarz główny i ambona należą do ostatnich prac z warsztatu Krzysztofa Pervangera z Tolkmicka. Obraz św. Mikołaja w ołtarzu głównym jest dziełem Józefa Korzeniewskiego. 16 października 1779 roku kościół konsekrował biskup Ignacy Krasicki, co zostało upamiętnione kamienną tablicą umieszczoną w ścianie wewnątrz świątyni. Proboszcz parafii Wojciech Puszcz obejmuje opieką duszpasterską również parafię pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Paluzach.

Grzęda. Kościół parafialny katolicki. Empora organowa. Fotograf Zink Herbert 1938. ©IS PAN, źródło: Ciekawe Mazury [22.10.2014]

Kapliczka w Grzędzie, fot. Mieczysław Kalski

Kler parafialny

Proboszczowie:

• Jakub Schirmann (od 1565)
• Ertmann Vierzigmark (od 1576)
• Michał Drews (od 1609)
• Mikołaj Frisch (od 1637)
• Grzegorz Wormb (od 1650)
• Jan Stiwert (od 1666)
• Krzysztof Franciszek Zaremba (od 1670)
• Laurenty Castner (od 1676)
• Kasper Korsch (od 1682)
• Piotr Otto (od 1700)
• Krzysztof Grzegorz Kösling (od 1702)
• Ferdynand Albert Ludwich (od 1710)
• Jan Lingk (od 1717)
• Józef Ferdynand Lamprecht (od 1718)
• Jakub Jan Schmidt (od 1721)
• Jerzy Albert Heide (od 1737)
• Józef Karol Zeth (od 1745)
• Andrzej Franciszek Lingnau (od 1760)
• Franciszek Klein (od 1762)
• Tomasz Dost (od 1783)
• Piotr Zint (od 1818)
• Franciszek Hasselberg (od 1835)
• Justus Bornowski (od 1852)
• Andrzej Schulz (od 1872)
• Franciszek Erdtmann (od 1891)
• Antoni Brieskorn (od 1902)
• Franciszek Dobberstein (od 1919)
• Gustaw Wedig (od 1927)
• Jan Pietrzyk (1987–2000)
• Romuald Mężyński (2000–2001)
• Wojciech Puszcz

Zobacz też

Archidiecezja Warmińska
Kościół pw. św. Mikołaja w Grzędzie

Bibliografia

Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945-1992), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006
Grzęda. Wieś ze śladami Ignacego Krasickiego.] [22.10.2014]
Grzęda Wikipedia [22.10.2014]