Natura 2000 Banówka

Obszar Natura 2000 Banówka
Źródło: aquariusteam.pl
Typ obszaru	Obszar "siedliskowy" - przyszły specjalny obszar ochrony siedlisk (SOOS)
Powierzchnia	786,8 ha
Status obszaru	Projektowany SOOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Obszar Natura 2000 Banówka
Położenie na mapie Polski Obszar Natura 2000 Banówka
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Obszar Natura 2000 Banówka – specjalny obszar ochrony siedlisk (SOOS).

Ogólny opis obszaru

Obszar położony jest na terenie trzech gmin w powiecie braniewskim: gminy Braniewo, gminy Pieniężno i gminy Lelkowo. Znajduje się w północnej części historycznej Warmii, przy zachodniej krawędzi mezoregionu Wzniesień Górowskich stanowiących zespół moren polodowcowych o wysokościach dochodzących do 216 m n.p.m. Obszar ten obejmuje ostro wciętą w utwory polodowcowe dolinę rzeki Banówki, która poza granicami kraju uchodzi do Zalewu Wiślanego. Banówka przypomina rzekę podgórską, charakteryzuje się szybkim nurtem i żwirowato-kamienistym lub piaszczystym dnem. Występują tu specyficzne zespoły zwierząt zimnolubnych, głównie z grupy bezkręgowców wodnych.

Rzeka wraz z otoczeniem zachowały bardzo naturalny charakter o dużych walorach krajobrazowych. Strome zbocza i dno doliny porastają różne typy lasów. Występują tu stare drzewostany w wieku przekraczającym 150 lat. Na terenie obszaru niemal na całej długości Banówki rośnie okazała paproć pióropusznik strusi. Jest to jedna z największych powierzchni Warmii i Mazur, na której występuje ten chroniony gatunek rośliny.

Walory przyrodnicze

Do głównych walorów tego obszaru należy obecność 5 rodzajów siedlisk przyrodniczych z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej: grądu subatlantyckiego (kod 9160), grądu subkontynentalnego (kod 9170), łęgu wierzbowego (kod 91E0-1), nizinnego łęgu jesionowo-olszowego (kod 91E0-3), łęgu wiązowo-jesionowego śledziennicowego (kod 91F0-2) oraz naturalnych dystroficznych zbiorników wodnych (kod 3160). Na szczególną uwagę zasługują występujące przy wschodniej granicy zasięgu grądy subatlantyckie o wielkiej wartości przyrodniczej. Zajmują one ponad 10 proc. obszaru i charakteryzują się bardzo dobrym i dobrym stopniem zachowania. Łęg wierzbowy z licznie występującym wiązem szypułkowym zajmuje powierzchnię 6,4 proc.

Występują tu rzadkie gatunki roślin, m.in. dzwonek szerokolistny objęty ochroną ścisłą i znajdujący się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Stwierdzono występowanie tu 6 gatunków zwierząt z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej: bobra (kod 1337), wydry (kod 1355), traszki grzebieniastej (kod 1166), kumaka nizinnego (kod 1188), żółwia błotnego (kod 1220) oraz głowacza białopłetwego (kod 1163).

Cel ochrony

Podstawowym celem ochrony jest utrzymanie specyficznego charakteru roślinności doliny Banówki, a w szczególności siedlisk grądowych oraz warunków korzystnych dla występowania zwierząt wodnych z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej.

Istniejące formy ochrony

• Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Banówki (4528,5 ha)
• Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Ostoja Warmińska (142 016,2 ha).

Zobacz też

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.02.2015]

Bibliografia

Biesiadka E., Cichocka M., Kruszelnicki J., Lewandowski K., Kuczawski Z.: Banówka. W: Hołdyński Czesław, Krupa Małgorzata (red.), Obszary Natura 2000 w województwie warmińsko-mazurskim, Olsztyn 2009, s. 119-121.

Głowacz białopłetwy (Cottus gobio).
Fot. Piet Spaans. Źródło: Commons Wikimedia

Pióropusznik strusi (Matteuccia struthiopteris (L.) Todaro).
Fot. Urjanhai. Źródło: Commons Wikimedia