Sucholaski

Sucholaski
Sucholaski
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	giżycki
Gmina	Wydminy
Liczba ludności (2010)	348
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Sucholaski
Położenie na mapie Polski Sucholaski
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Sucholaski (niem. Sucholasken, od 1935 r. Rauschenwalde) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Wydminy. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 348 mieszkańców (łącznie z osadami Dudka i Grodkowo). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Frederik Novvicki.

Sucholaski

Przedwojenna pocztówka z Sucholasek

 

Położenie

Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, na zachodnim brzegu Jeziora Wydmińskiego, 17 km na wschód od Giżycka i 4,5 km na północny zachód od Wydmin. Przebiega przez nią droga wojewódzka nr 655 w kierunku Olecka.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1550 roku starosta Michał Eysack sprzedał pięć łanów sołeckich Marcinowi i Janowi Maselinom z Grajwa. W zamian zobowiązali się oni do założenia wsi czynszowej na 50 łanach na prawie chełmińskim. Osadnicy otrzymali dziesięcioletnią wolniznę.

Początkowo wieś występowała jako Suchy Lassa (1554), Suchylassek (1558), a następnie Suchilaski, później utrwaliła się forma Sucholasken. Na początku XVII wieku sołtys Jędruś Skwara otrzymał zezwolenie na prowadzenie karczmy. Wieś poważnie ucierpiała podczas wielkiej epidemii dżumy na początku XVIII wieku; zmarli wówczas prawie wszyscy mieszkańcy (163 osoby), a jeszcze w 1719 roku ponad połowa łanów we wsi leżała odłogiem. W 1816 roku mieszkało w Sucholaskach 32 chłopów. Podczas działań wojennych w 1914 roku spłonęło 25 budynków mieszkalnych i 39 budynków gospodarczych. Sucholaski należały do parafii ewangelickiej w Wydminach.

Szkoła we wsi istniała już przed II wojną światową. Zatrudnionych było w niej dwóch nauczycieli. Uruchomiono ją ponownie wkrótce po zakończeniu wojny, jednak ze względu na małą liczbę uczniów przekształcono ją w 1974 roku w filię szkoły w Wydminach.

W 1970 roku w Sucholaskach odnotowano 73 budynki mieszkalne; znajdowały się tu: świetlica, dwa kluby, punkt biblioteczny, sala kinowa na 100 miejsc, remiza strażacka, boisko sportowe. Działało kółko rolnicze i spółka wodnomelioracyjna, później uruchomiono również sklep spożywczy. Przy wsi funkcjonowały dwa państwowe gospodarstwa rolne : PGR Dudka i PGR Grodkowo. W latach 1954–1972 Sucholaski należały do gromady Wydminy.

We wsi od 2005 roku działa Stowarzyszenie "Teraz Sucholaski", którego celem jest zarówno rozwój, jak i promocja miejscowości.

Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła:

• 1857 – 458 osób
• 1933 – 448 osób
• 1939 – 389 osób
• 1970 – 470 osób, 52 gospodarstwa

Zabytki

• dawna karczma, obecnie dom mieszkalny (początek XX wieku)
• dawna szkoła, obecnie dom mieszkalny (nr 25), (początek XX wieku)
• cmentarz ewangelicki z XIX wieku
• domy murowane z przełomu XIX i XX wieku (nr 22 i 24), początku XX wieku (nr 1, 2, 9, 11, 14 i 34) i z lat 20. XX wieku (nr 5 i 7)

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Giżycko. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wydminy, Wydminy 2009 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
Stowarzyszenie "Teraz Sucholaski" [05.03.2014]