Wyłuszczarnia nasion w Rucianem-Nidzie
| Ruciane-Nida | |
| | |
 Wyłuszczarnia nasion przy ul. Dworcowej w Rucianym-Nida. Fot. Adam Płoski.
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | Olsztyn |
| Gmina | Olsztyn |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Ruciane-Nida | |
| Położenie na mapie Polski  Ruciane-Nida | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Wyłuszczarnia nasion w Rucianem–Nidzie – obiekt w Rucianem-Nidzie pochodzący z końca XIX wieku, do 1945 r. największa wyłuszczarnia na terenie dawnych Prus Wschodnich. W zachowanych do dziś zabytkowych budynkach nadal łuszczy się szyszki, z wykorzystaniem zarówno historycznych, jak i nowoczesnych urządzeń.
Spis treści
Historia
Pierwsze budynki wyłuszczarni wybudowano w latach 1890–1892. Zakład funkcjonował na potrzeby okolicznych nadleśnictw zlokalizowanych na terenie Puszczy Piskiej. Wykorzystywał w swej działalności przebiegające przez Ruciane połączenie kolejowe Olsztyn - Ruciane - Ełk. Wyłuszczarnię wykorzystywano do łuszczenia nasion dominujących w okolicznych lasach drzew iglastych (świerku, sosny, jodły, modrzewia). W latach: 1914, 1927 i 1934 r. wyłuszczarnię przebudowano oraz zwiększono jej moce produkcyjne. Wyłuszczarnia funkcjonowała do 1945 r.
Po zakończeniu drugiej wojny światowej wyposażenie wyłuszczarni zostało uzupełnione. Zakład ponownie uruchomiono w 1948 r. Do dziś pozostaje w użytkowaniu Nadleśnictwa Maskulińskie (dawniej Ruciane). W latach 2001–2002 przeprowadzono remont kapitalny budynków wyłuszczarni, której nadano imię dawnego kierownika Zdzisława Borońskiego.
Zabytkowe budynki
Budynki wyłuszczarni znajdujące się przy ul. Dworcowej wpisane zostały do rejestru zabytków. W skład zespołu zabudowy wyłuszczarni wchodzą murowane i drewniane budynki produkcyjne, gospodarcze, magazynowe, administracyjne i biurowe. W ceglanym budynku produkcyjnym połączonym z budynkiem mieszkalnym zachowane jest historyczne wyposażenie z 1890 r., w tym m.in. piec i bębny wyłuszczarskie. Wśród budynków wyróżnia się także drewniany, sześciokondygnacyjny magazyn szyszek, połączony z budynkiem produkcyjnym pomostem transportowym.
W dawnym magazynie nasion, obecnie kotłowni, dla zapewnienia dobrych warunków termicznych do przechowywania nasion (4-5 C°) przestrzenie między deskami izolowano torfem. Obecnie magazyn nasion mieści się w piwnicy magazynu głównego, gdzie nasiona przechowuje się w szklanych gąsiorach.
Historyczny proces technologiczny
W wyłuszczarni nasion utrzymana została historyczna linia technologiczna do łuszczenia szyszek. Odbywa się to z użyciem gorącego powietrza, które pochodzi z pieca, gdzie pali się wyłuszczonymi szyszkami. Gorące powietrze tłoczone jest do góry, skąd szyszki podawane są na trzy niższe poziomy, gdzie odbywa się ich suszenie z wykorzystaniem ruchomego bębna i rusztów. Czas łuszczenia partii szyszek wynosi 32-48 godzin. Maksymalna wydajność wyłuszczarni wynosi 2700 kg szyszek sosny na dobę.
Zobacz także
Nadleśnictwo Maskulińskie [08.02.2015]
Bibliografia
Zabytkowa wyłuszczarnia nasion w Nadleśnictwie Maskulińskie w Rucienem Nidzie, Ruciane-Nida 2011.
