Leleszki

Leleszki
Leleszki Fot. Albert Jankowski. Źródło: Commons Wikimedia [23.07.2014]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	szczycieński
Gmina	Pasym
Liczba ludności (2010)	270
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	12-130
Tablice rejestracyjne	NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Leleszki
Położenie na mapie Polski Leleszki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Leleszki (niem. Lehlesken do roku 1950 Leleski) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Pasym. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 270 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Adam Banach.

Położenie

Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim, na południowym brzegu Jeziora Leleskiego, w odległości 3 km na zachód od Pasymia, przy drodze krajowej nr 51.

Dzieje miejscowości

W pobliżu wsi odnaleziono ułamki naczyń pochodzące z okresu kultury ceramiki grzebykowej, a także brązowe i srebrne monety w grobach oraz urny grobowe z pierwszej połowy I tysiąclecia naszej ery. Jedna z najstarszych wsi na terenie powiatu szczycieńskiego, założona została w 1381 roku jako wieś czynszowa na 40 łanach na prawie chełmińskim; cztery łany sołeckie otrzymał niejaki Nasik (Nassike, Naśko). Nazwa wsi pochodzi od jeziora, nad którym jest położona. W drugiej połowie XV wieku Leleszki – zapewne opustoszałe po wojnie trzynastoletniej – stały się wsią ziemiańską; pierwsze znane nadanie z 1468 roku, później następne. W 1906 roku funkcjonowała w Leleszkach stacja nauczania religii katolickiej, zaś w okresie międzywojennym koło Związku Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich.

Wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców i gospodarstw w poszczególnych okresach:

• 1782 r. – 25 gospodarstw

• 1818 r. – 162 osoby, 28 gospodarstw

• 1939 r. – 367 osób

Turystyka

Znajduje się tu kilka gospodarstw agroturystycznych, domki letniskowe oraz Ośrodek Wypoczynkowo–Szkoleniowy „Trylogia”.

Ludzie związani z miejscowością

Jan Jagiełko (1884–1942) – urodzony w Leleszkach wybitny działacz polityczno–społeczny na Warmii i Mazurach.

Zabytki

• budynek szkoły z przełomu XIX i XX wieku; obecnie znacznie przebudowany

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I-II, Olsztyn 2011.
Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Letkiewicz Arkadiusz, Z dziejów miasta i gminy Pasym, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 16–20.
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
Bank Danych Lokalnych GUS [29.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [29.08.2013]
Strona Urzędu Gminy Pasym [10.09.2013]
Wikipedia [23.07.2014]