Stare Kiejkuty

Stare Kiejkuty
Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	szczycieński
Gmina	Szczytno
Liczba ludności (2010)	155
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	12-100
Tablice rejestracyjne	NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Stare Kiejkuty
Położenie na mapie Polski Stare Kiejkuty
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Stare Kiejkuty (niem. Alt Keykuth) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Szczytno. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona jest w makroregionie Pojezierza Mazurskiego na granicy dwóch mezoregionów: Pojezierza Mrągowskiego i Równiny Mazurskiej. Miejscowość leży między Jeziorem Wałpusz i Jeziorem Starokiejkuckim, przy drodze krajowej nr 58, w odległości około 10 km na północny wschód od Szczytna.

Dzieje miejscowości

Natrafiono na ślady zaludnienia tych terenów w epoce brązu, następnie w epoce żelaza. Wieś została założona pod koniec XIV wieku – po raz pierwszy wymieniana jest w 1399 roku. Powstała najprawdopodobniej na miejscu dawnej osady Prusów. W 1406 roku była to wieś czynszowa obejmująca 18 łanów na prawie chełmińskim. W XV wieku założono tu młyn wodny; mieszkało tu również sporo bartników. We wsi znajduje się Ośrodek Szkolenia Agencji Wywiadu. Według raportu Rady Europy byli tu przewożeni, przesłuchiwani i torturowani więźniowie amerykańskiej agencji wywiadowczej CIA. Wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Elżbieta Bajerska-Pypkowska.

Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych latach:

1782 – 29 gospodarstw

1818 – 189 osób, 33 gospodarstw

1939 – 284 osoby

Zabytki:

• Trzy drewniane chałupy (nr 5, 11, 22) z końca XIX wieku i z lat 20. XX wieku, a także kilka przykładów budownictwa murowanego z pierwszej ćwierci XX wieku
• W centrum wsi pozostałości dawnego młyna (fundamenty i staw)
• Dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku, na północny zachód od wsi

Bibliografia:

1. Letkiewicz Arkadiusz, Z dziejów miasta i gminy Szczytno, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, s. 30-37.
2. Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
3. Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
4. Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
5. Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 29.08.2013]
6. Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/ortelsburg.html [data dostępu: 29.08.2013]

Przypisy

Zobacz też

Emes (dyskusja) 19:13, 28 paź 2013 (CET) Emes (dyskusja) 23:10, 21 wrz 2013 (CEST) Emes (dyskusja) 22:21, 21 wrz 2013 (CEST)