Jagarzewo

Jagarzewo
Jagarzewo
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	nidzicki
Gmina	Janowo
Sołectwo	Jagarzewo
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe)	Pole-obowiązkowe
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	13 - 113
Tablice rejestracyjne	NNI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Jagarzewo
Położenie na mapie Polski Jagarzewo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Jagarzewo (niem. Jaegersdorf) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Janowo. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Jagarzewo znajduje się nieopodal Jeziora Omulew. Miejscowość położona jest na terenie gminy Janowo, która znajduje się w zasięgu trzech mezoregionów fizyczno-geograficznych: Równiny Kurpiowskiej, Równiny Mazurskiej, Wysoczyzny Ciechanowskiej. Rzeźba terenu Wysoczyzny jest falista, miejscami pagórkowata, z wysokościami rzędu 150-200 m n.p.m. Część wschodnia natomiast jest równiną sandrową (Równina Kurpiowska) o rzędnych 140-150 m n.p.m. Miejscami występują tutaj pagórki czołowomorenowe o wysokości względnej do 30 m. Na terenie gminy odnajdziemy osady polodowcowych piasków, żwirów oraz lokalnie glin zwałowych. Ponadto gdzieniegdzie znajdują się płytkie osady – torfy oraz mioceńskie piaski mułkowate. Znaczącą formą morfologiczną jest dolina rzeki Orzyc, o szerokości przeważnie od 200 m do 700 m.

Dzieje miejscowości

Przywilej lokacyjny wsi zaginą. W 1571 r. sołtys Matz Jäger otrzymał od księcia Albrechta Fryderyka 6 łanów sołeckich i 54 łany dla wsi. W zamian Matz miał płacić jedną grzywnę oraz dwie kury - od każdego łana. Nazwa wsi pochodzi od przodków Jägera – założycieli wsi. W 1696 r. sołtysami byli: Jan i Christoph Weisskopff.

W latach 1708–1711 mieszkańcy Jagarzewa zostali dotknięci zarazą, która przyczyniła się do opuszczenia przez ludność gospodarstw. Łany, które leżały odłogiem obsadzono w latach 1751–1783. W tym okresie gospodarzami byli: Martin Gladowski na 2 łanach, Christoph Kliszek na 2 łanach, Christoph Domsalla na 1 łanie, Matthes Dombrowski na 2 łanach, Matthes Ssatka na 2 łanach, Bartel Domsalla na 1 łanie, Martin Waskowitz na 2 łanach, Jan Chmielewski na 2 łanach, Johann Wulkop na 2 łanach, Martin Zalesky na 2 łanach, Jan Zasgadka na 2 łanach, Jan Welskop na 1 łanie, Matthes Ostrowski na 2 łanach, Jan Ramma na 2 łanach, Thomas Ostrowski na 2 łanach, Martin Lach na 2 łanach, Georg Zassadka na 2 łanach, Andreas Domsalla na 1 łanie, Jan Kalinowski na 1 łanie, Iwan Kalinowski na 1 łanie, Adam Kopka na 2 łanach, Jakob Niwierra na 1 łanie, Jan Scepannek na 2 łanach.

W 1784 r. teren wsi zajmował 67 łanów, 7 mórg i 26 prętów chełmińskich. Było tu 4 chłopów, 24 asekurantów i 4 właścicieli szlacheckich. Przed II wojną światową funkcjonowała w Jagarzewie szkoła.

Gospodarka

Działają tu: zakład grabarski, firmy usługowo-produkcyjne, wspólnota mieszkaniowa i sklep przemysłowy.

Edukacja

We wsi funkcjonują: Internat Zespołu Szkół Rolniczych, Zespół Szkół Rolniczych i Ogólnokształcących, Gimnazjum Publiczne.

Religia

Miejscowość znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. św. Wawrzyńca w Muszakach.

Bezpieczeństwo

We wsi działa Ochotnicza Straż Pożarna.

Ludzie związani z miejscowością

W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Anna Krystkiewicz.

Zabytki

Obok wsi znajduje się cmentarz z I wojny światowej - spoczywa tu 17 żołnierzy armii niemieckiej i 6 żołnierzy armii rosyjskiej.

Bibliografia

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. III, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, Warszawa 1882, 960 ss.

Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Reznera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.