Orłowo (gmina Biała Piska)

Orłowo
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Biała Piska
Liczba ludności (2010)	123
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-230
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Orłowo
Położenie na mapie Polski Orłowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Orłowo (niem. Orlowen, od 1938 r. Siegmunden) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 123 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Kazimierz Waśkiewicz.

Położenie

Wieś położona jest na terenie Pojezierza Ełckiego wchodzącego w skład Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Miejscowość leży w odległości 7 km na północny zachód od Białej Piskiej, na północ od drogi krajowej nr 58.

Dzieje miejscowości

Osada istniała już w roku 1424 (wymieniana w przywileju dla Giętkich) jako dąbrowa obejmująca około 70 łanów, o którą zabiegał wówczas bliżej nieznany Mazowszanin z dwoma braćmi oraz sołtys z Pisza. Prawdopodobnie trafiła ona ostatecznie w ręce tych pierwszych – przywilej lokacyjny z 1448 roku wystawiony został na Adama, jego syna Zygmunta i zięcia Szymona. Wieś liczyć miała 30 łanów na prawie magdeburskim. Z części dóbr należących do Szymona powstały później Szymany, osobna osada na 11 łanach. Od nazwiska jednego z właścicieli wieś początkowo zwano Adams feld; później utrwaliła się nazwa Orlowen. W październiku 1710 roku do wsi dotarła wielka epidemia dżumy, w wyniku której zmarło 26 mieszkańców. Wieś początkowo należała do parafii piskiej; w XVII wieku włączono ją do parafii ewangelickiej w Białej Piskiej.

Szkoła we wsi powstała w 1756 roku. W 1935 roku dwóch nauczycieli zajmowało się w niej nauką 72 dzieci. Szkołę podstawową zorganizowano w Orłowie do końca grudnia 1945 roku; zatrudniony był w niej wówczas jeden nauczyciel. Biblioteka została zorganizowana w latach 1965-1966.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1857 r. – 145 osób

• 1939 r. – 211 osób

Zabytki

• dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku
• szkoła z pierwszej połowy XX wieku, murowana

Bibliografia

1. Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
2. Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57.
3. Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
4. Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
5. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
6. Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90.
7. Bank Danych Lokalnych GUS [15.08.2013]
8. Deutsche Verwaltungsgeschichte [15.08.2013]
9. Strona Urzędu Gminy Biała Piska [15.08.2013]