Kiersztanowo (gmina Grunwald)

Kiersztanowo
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Gmina	Grunwald
Liczba ludności (2010)	280
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	14-107
Tablice rejestracyjne	NOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Kiersztanowo
Położenie na mapie Polski Kiersztanowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kiersztanowo (niem. Gross Kirsteinsdorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Grunwald. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 280 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Halina Przyborska.

Położenie

Miejscowość jest położona na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławsko–Ostródzkie), zajmuje wschodni skłon Garbu Lubawskiego. Kiersztanowo leży w odległości 4 km na wschód od Gierzwałdu.

Dzieje miejscowości

Nadanie dóbr rycerskich miało miejsce w 1325 roku. Luter z Brunszwiku nadał wówczas Tomaszowi, Ludwikowi i Janowi Kiersztanom po 40 łanów na prawie chełmińskim. W okresie wojen polsko–krzyżackich w latach 1409-1414 miejscowość znacznie ucierpiała. W 1447 roku kolejnym właścicielem dóbr był niejaki Gerald z Kiersztanowa. W 1570 roku właścicielem Kiersztanowa i Gierzwałdu był Jakub Birckhan. W latach 80. XVIII wieku w Kiersztanowie znajdowały się majątki wspomnianego Jakuba Birckhana, Wolfa von Ölsnitza i Jerzego Kierskiego. W 1702 roku dziedzicznym właścicielem Kiersztanowa został Jerzy Krzysztof Finck von Finckenstein. W 1728 roku właścicielem części majątku był ponownie przedstawiciel rodziny Birckhanów. Pod koniec XVIII i w 1. połowie XIX wieku dobra były w posiadaniu baronów Schleinitz. Pod koniec XIX wieku majątek należał do rodziny von Plötz. Właściciele najprawdopodobniej zbankrutowali i tym sposobem Kiersztanowo stało się własnością Skarbu Państwa. Na początku kolejnego stulecia Kiersztanowo znalazło nowego nabywcę. Dobra wydzierżawił Anglik John Peacock, który zarządzał majątkiem do 1945 roku.

Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:

• 1861 r. – 336 osób (majątek i wieś)

• 1895 r. – 412 osób

• 1925 r. – 449 osób

• 1939 r. – 354 osoby

Zabytki

• dwór wybudowany w roku 1900
• spichlerz dworski wybudowany w roku 1870
• kościół wzniesiony w 1893 roku, ufundowany przez dziedzica Alberta von Plötza; w piwnicach kościoła znajduje się krypta rodziny von Plötz
• dawny ewangelicki cmentarz

Bibliografia

1. Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
2. Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
3. Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
4. Bank Danych Lokalnych GUS [10.09.2013]
5. Deutsche Verwaltungsgeschichte [10.09.2013]
6. Strona Gminy Grunwald [02.09.2014]