Jabłonka

Jabłonka
Jabłonka Wrota Warmii i Mazur [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	nidzicki
Gmina	Nidzica
Sołectwo	Jabłonka
Liczba ludności (2010)	142
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Tablice rejestracyjne	NNI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Jabłonka
Położenie na mapie Polski Jabłonka
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Jabłonka (niem. Jablonken, od 1938 r. Seehag) – wieś sołecka w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś w 2010 roku liczyła 142 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Piotr Ziemski .

Położenie

Jabłonka położona jest na brzegu jeziora Omulew oraz na skraju lasów Puszczy Napiwodzko–Ramuckiej. Miejscowość leży na terenie gminy Nidzica, przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno–geograficznych Europy, oddzielająca Obszar Europy Zachodniej od Obszaru Europy Wschodniej.

Dzieje miejscowości

W XV w. na terenie dzisiejszej wsi istniała osada. W 1438 r. lokowano tutaj wieś czynszową na 33 łanach. Nieznana jest etymologia nazwy miejscowości. W 1756 r. teren Jabłonki obejmował 23 łany i 15 mórg. W XVIII w. ziemię posiadało 18 chłopów. W tym okresie sołtysem był Samuel Rogalla. W latach 1737–1740 założono w Jabłonce szkołę.

W XIX w. Jabłonka była wsią szkatułową z terenem 3325 mórg. W drugiej połowie XIX do mieszkańców Jabłonki zaliczano także osadników z Wikna.

Liczba ludności, domów i gospodarstw w kolejnych latach:

• 1817 r. – 32 domy, 162 mieszkańców

• 1846 r. – 41 domów, 290 mieszkańców

• 1858 r. – 62 gospodarstwa, 351 mieszkańców

• 1867 r. – 543 mieszkańców

• 1871 r. – 106 domów, 573 mieszkańców

• 1885 r. – 116 domów, 663 mieszkańców

• 1895 r. – 120 domów, 651 mieszkańców

• 1905 r. – 122 domy, 639 mieszkańców

• 1910 r. – 123 domy, 641 mieszkańców

• 1939 r. – 669 mieszkańców

Gospodarka

We wsi istnieją gospodarstwa agroturystyczne oraz ranczo.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Łynie. Działalność duszpasterską prowadzi tutaj również filiał parafii ewangelicko–augsburskiej z Nidzicy.

Ludzie związani z miejscowością

Z miejscowością związana jest postać Krzysztofa Hartknoch – historyka, profesora gimnazjum toruńskiego i Uniwersytetu w Królewcu.

Zabytki

• zabudowa z XIX/XX w.
• cmentarz ewangelicki z końca XIX w.
• budynek szkoły

Bibliografia

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. III.
Wijaczka Jacek,Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 165–202.
Zielińska Agnieszka,Dzieje miasta i okolic w latach 1807–1914, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 203–267.
Wrota Warmii i Mazur [12.09.2013]
Strona Gminy Nidzica [21.07.2014]