Świdry (gmina Giżycko)

Świdry
Świdry na pocztówce z 1919 roku
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	giżycki
Gmina	Giżycko
Liczba ludności (2010)	180
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Świdry
Położenie na mapie Polski Świdry
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Świdry (niem. Schwiddern) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Giżycko. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 180 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Lesław Grądzki.

Położenie

Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, 4,5 km na północ od Giżycka.

Dzieje miejscowości

Świdry na przedwojennej pocztówce

Wieś powstała w ramach kolonizacji północno-wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1544 roku niejaki Wojtek Kostka zakupił cztery łany sołeckie z zadaniem zasiedlenia wsi czynszowej na 40 łanach oraz 8 latami wolnizny. Na początku XVII wieku mieszkało tu 22 chłopów, sołtys oraz trzech karczmarzy. Wieś poważnie ucierpiała podczas wielkiej epidemii dżumy na początku XVIII wieku; zmarło wówczas 123 mieszkańców. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Giżycku.

Szkołę we wsi założono w 1724 roku, a zreorganizowano ją niedługo po roku 1737. Po II wojnie światowej ponownie uruchomiono ją już 1 kwietnia 1946 roku staraniem Cecylii Grodź, która była w niej zarazem jedyną nauczycielką. Szkołę zlikwidowano w 1974 roku w związku z małą liczbą uczniów (zaledwie dziesięciu w roku szkolnym 1971/1972); dzieci skierowano do szkoły w Pozezdrzu.

W 1970 roku Świdry składały się z 36 budynków mieszkalnych. Działało tu kółko rolnicze, świetlica, punkt biblioteczny i kuźnia; nieco później otwarto sklep spożywczy. W latach 1954-1972 Świdry należały do gromady Giżycko.

Świdry. Cmentarz ewangelicki

Liczba mieszkańców

1857 - 441 osób

1933 - 345 osób

1939 - 340 osób

1970 - 219 osób, 44 gospodarstwa

Ludzie związani z miejscowością

• Erwin Blask (1910-1999) - lekkoatleta, rekordzista świata w rzucie młotem, wicemistrz olimpijski z 1936 roku; urodził się w Świdrach

Turystyka

• Szlak rowerowy o długości 40 km - przebieg trasy: Giżycko - Świdry - Pieczarki - Harsz - Pozezdrze - Spytkowo - Giżycko

Zabytki

• Dawny cmentarz ewangelicki, obecnie bardzo zdewastowany
• We wsi znajdował się pomnik upamiętniający mieszkańców poległych podczas I wojny światowej; został zniszczony prawdopodobnie wkrótce po 1945 roku. Na początku XXI wieku kamienie z tego pomnika zebrano i usypano w pobliżu miejsca, gdzie stał pierwotnie

Bibliografia

1. Białuński Grzegorz, Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku - starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996.
2. Giżycko. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.
3. Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
4. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
5. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 5.03.2014]
6. Deutsche Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 5.03.2014]
7. Olsztyńska Strona Rowerowa [data dostępu: 5.03.2014]

Zobacz też

• Świdry w gminie Biała Piska
• Świdry w gminie Olecko