Podkolan zielonawy

Podkolan zielonawy
Platanthera chlorantha
(Custer) Rchb.
Podkolan zielonawy - pokrój[2]
Systematyka
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny naczyniowe
Gromada	okrytonasienne
Klasa	jednoliścienne
Rząd	szparagowce
Rodzina	storczykowate
Rodzaj	podkolan
Gatunek	podkolan zielonawy
Synonimy
Platanthera chlorantha Custer

Podkolan zielonawy (Platanthera chlorantha (Custer) Rchb. – gatunek rośliny należący do rodziny storczykowatych (Orchidaceae).

Morfologia

Roślina tworzy pojedynczą łodyę, wysokość 20–50 cm, prostą, wzniesioną, kanciastą, nie rozgałęziającą się. U jej podstawy wyrastają dwa duże liście odziomkowe (oskrzydlonym ogonkiem obejmują dolną część łodygi). Liście wyrastają na łodydze naprzeciwlegle. Są one odwrotnie jajowate, owalne. Oprócz nich występują małe, siedzące, lancetowate liście łodygowe, ustawione skrętolegle. Kwiaty są pojedyncze, żółtawobiałe, lub zielonkawe, o szerokości 18-23 mm i budowie typowej dla storczyków. Mają wolne listki okwiatu - trzy z nich zwrócone do siebie tworzą hełm, dwa odstające tworzą skrzydełka, a jeden języczkowy zwisa. Ostroga ma długość 20-40 mm, z tyłu jest maczugowato zgrubiała i tępa. Warżka całobrzega, wąska i wydłużona. Pyłek zlepiony w tzw. pyłkowiny o maczugowatym kształcie, górą oddalone od siebie o 2 mm, dołem o 4 mm i zakończone lepką uczepką. Kwiaty zebrane są na szczycie łodygi w grono. Roślina kwitnie od maja do lipca.Owoc stanowi torebka z dużą ilością bardzo drobnych, bezbielmowych nasion. Nasiona rozsiewane są przez wiatr. Roślina ma dwie podziemne bulwy; jedna jest tegoroczna, druga z poprzedniego roku. Z zeszłorocznej bulwy wyrasta pęd nadziemny, tegoroczna bulwa gromadzi substancje zapasowe dla przyszłorocznego pędu.

Rozmieszczenie i ekologia

Podkolan zielonawy występuje w Europie Środkowej. W Polsce na całym obszarze, zarówno na niżu, jak i w niższych położeniach górskich, ale jest rośliną rzadką. Rośnie w świetlistych lasach liściastych i zaroślach, na polanach, porębach i wilgotnych łąkach. Preferuje gleby wapienne.

Wartość użytkowa

Roślina objęta jest w Polsce ścisłą ochroną gatunkową.

Ciekawostki

Nazwa rośliny nawiązuje do charakterystycznej zielonkawej barwy kwiatów.

Kwiaty zapylane są przez motyle nocne – ćmy, które wabione są za pomocą intensywnego zapachu (przyjemnego także dla ludzi). Ćmy przylatujące po nektar dotykają dzióbka, a wówczas pyłkowiny za pomocą uczepek przyklejają się do ich ciała.

Tworzy mieszańce z podkolanem białym.

Na Warmii i Mazurach gatunek ten występuje m.in. w w rezerwacie "Lipowy Jar" w Puszczy Boreckiej.

Bibliografia

Warmia i Mazury. Cud, tylko się rozejrzeć. Warmińsko-Mazurska Regionalna Organizacja Turystyczna. Olsztyn: Wyd. Agencja WIT Witold Mierzejewski, 2012.

Linki zewnętrzne

http://pl.wikipedia.org/wiki/Podkolan_zielonawy