Rezerwat Pupy

Rezerwat Pupy
Rezerwat Pupy. Tablica informacyjna przy ścieżce przyrodniczej
Rodzaj rezerwatu	leśny
Państwo	Polska
Data utworzenia	1995
Powierzchnia	58,12 ha ha
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Rezerwat Pupy
Położenie na mapie Polski Rezerwat Pupy
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Rezerwat Pupy – rezerwat przyrody utworzony na podstawie Zarządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dn. 25 stycznia 1995 r. Jest to rezerwat leśny, zajmuje obszar 58,12 ha. Położony jest w pobliżu miejscowości Spychowo, na terenie Nadleśnictwa Spychowo (powiat szczycieński).

Rezerwat powstał w celu zachowania starodrzewu mieszanego z udziałem świerka pospolitego, sosny zwyczajnej, dębu szypułkowego i buka zwyczajnego. Jest jednym z ogniw specjalnego obszaru ochrony siedlisk (SOOS) Ostoja Piska utworzonego w ramach programu Natura 2000.

Nazwa rezerwatu pochodzi od przedwojennej, niemieckiej nazwy miejscowości Puppen, którą po wojnie przemianowano na Pupy. W 1959 r. zmieniono tę kontrowersyjną nazwę na zaczerpnięte z powieści Henryka Sienkiewicza Spychowo. Aby zachować historyczną nazwę, leśnicy postanowili nazwać tak pobliski rezerwat.

Pomnikowe dęby w rezerwacie Pupy

Owocniki żółciaka siarkowego na starym dębie w rezerwacie Pupy

Fizjogeografia terenu i szata roślinna

Teren rezerwatu jest lekko falisty; deniwelacje nie przekraczają zazwyczaj 0,5 m. W części środkowej występuje obniżenie z siedliskami wilgotnymi i bagiennymi. Ze względu na płytkie występowanie wód gruntowych w okresach wilgotnych i po opadach deszczu stopień uwilgotnienia tych miejsc szybko wzrasta i utrzymuje się stosunkowo długo.

Na terenie rezerwatu Pupy wyróżniono 12 zbiorowisk roślinnych. Dominuje bór mieszany wilgotny dębowo-świerkowy (jegiel) Querco-Piceetum. Głównym komponentem drzewostanu w tym zespole jest świerk tworzący wielogeneracyjną populację. Znacznie mniej liczna i mało zróżnicowana wiekowo jest populacja dębu. Obejmuje ona nieliczne 300-letnie drzewa pomnikowe. Z pozostałych zbiorowisk na uwagę zasługuje grąd subkontynentalny Tilio cordatae-Carpinetum betuli z bukiem, który znajduje się tu poza granicą zwartego zasięgu. O antropogenicznym pochodzeniu drzewostanu bukowego świadczy jego układ w formie kręgu (tzw. kępa Mortzfelda). Siedliska grądowe występują w rezerwacie na większych powierzchniach, zajęte są jednak obecnie głównie przez drzewostany sosnowe powstałe w wyniku sztucznych nasadzeń po zrębach zupełnych.

Zwierzęta

W rezerwacie i jego najbliższej okolicy odnotowano występowanie 28 gatunków ssaków, 38 gatunków ptaków lęgowych, 13 gatunków ptaków przelotnych, 10 gatunków płazów i 3 gatunki gadów.

Rośliny

W rezerwacie zanotowano występowanie 13 gatunków drzew, 7 gatunków krzewów, 105 ziół i 16 gatunków mchów.

Grzyby

Dotychczas nie prowadzono szczegółowych badań nad grzybami wielkoowocnikowymi rezerwatu Pupy. Wstępne obserwacje pozwoliły na wyróżnienie dwóch gatunków chronionych – lalkownicy żółtawej (Ganoderma lucidum) i gwiazdosza długoszyjkowego (Geastrum pectinatum). Uwagę zwiedzających zwracają pojawiające się okresowo na starych dębach olbrzymie skupienia owocników pasożytniczego grzyba żółciaka siarkowego (Laetiporus sulphureus).

Na terenie rezerwatu Pupy wyróżniono dotychczas 100 gatunków porostów i grzybów naporostowych. Występuje tu 16 taksonów objętych ochroną gatunkową oraz 28 zagrożonych w Polsce wymarciem. Spośród porostów odnotowanych w rezerwacie na szczególną uwagę zasługuje puchlinka ząbkowata (Thelotrema lepadinum), której stanowisko w tym obiekcie jest jedynym znanym dotychczas na terenie Puszczy Piskiej.

Ciekawostki

Zwiedzanie rezerwatu umożliwia utworzona w roku 2006 ścieżka przyrodnicza. Rozpoczyna się ona i kończy koło parkingu przy szosie Spychowo-Rozogi. Jest to trasa o długości 2 km, biegnąca przez najbardziej wartościowe i malownicze fragmenty rezerwatu. Na trasie wyznaczono 4 przystanki z tablicami informacyjnymi opisującymi najciekawsze zjawiska przyrodnicze.

Zobacz też

pl.wikipedia.org, Rezerwat przyrody Pupy [21.05.2014]

Bibliografia

Dąbrowski Stanisław, Polakowski Benon, Wołos Lucjan, Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego, Olsztyn 1999.
Kubiak Dariusz, Zalewska Anna, Fiedorowicz Grzegorz, Porosty i grzyby wielkoowocnikowe na tle zbiorowisk leśnych południowej Warmii i Mazur, [w:] Dziedzictwo przyrodnicze Warmii, Mazur i Powiśla. Przewodnik do warsztatów terenowych 56. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego pt. "Interdyscyplinarne i aplikacyjne znaczenie nauk botanicznych", red. Hanna Ciecierska, Czesław Holdyński, Olsztyn 2013, s. 181-191.
Plan Ochrony Rezerwatu Pupy, [w:] Rozporządzenie Wojewody Warmińsko-Mazurskiego nr 45 z dnia 8 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia planów ochrony dla rezerwatów przyrody, załącznik nr 17, Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego nr 190, poz. 2673.