Tajęża jednostronna
| Tajęża jednostronna | |
| | |
| Goodyera repens | |
| (L.) R. Br. | |
 Tajęża jednostronna w nadleśnictwie Nowe Ramuki | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | rośliny naczyniowe |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | jednoliścienne |
| Rząd | szaparagowce |
| Rodzina | storczykowate |
| Rodzaj | tajęża |
| Gatunek | tajęża jednostronna |
| Synonimy | |
Tajęża jednostronna (Goodyera repens (L.) R. Br.) – gatunek byliny kłączowej z rodziny storczykowatych (Orchidaceae).
Spis treści
Morfologia
Pionowe łodygi wyrastają z ukośnego kłącza z cienkimi rozłogami. Łodyga prosta, wzniesiona, szarozielona. W górnej części wyrasta kilka kwiatów. Liście wąskie. Kwiaty niepozorne, obupłciowe, żółtawozielone, długości do 3 mm są zebrane w luźne grono złożone z 3-6(10) kwiatów. Podwójny okwiat. Okółki kwiatu trzylistkowe, zielonawe. Pręcików sześć, otaczających kilka prawie niezrośniętych słupków. Kwitnie od maja do lipca. Roślina wiatropylna. Owocem jest mieszek o długości 5-7 mm, zawierający 2 nasiona rozsiewane są przy udziale zwierząt (zoochoria).
Rozmieszczenie i ekologia
Występuje w umiarkowanej strefie półkuli północnej, na terenie Europy, Ameryki Północnej i Azji. W Europie zwarty obszar zasięgu tego gatunku obejmuje południową część Półwyspu Skandynawskiego, wschodnią część Niżu Środkowoeuropejskiego, Alpy i Niż Wschodnioeuropejski. W Polsce jest dość rzadki. Najliczniej występuje na Pomorzu, Pojezierzu Mazurskim, Polesiu i Roztoczu. Na pozostałych obszarach niżu i w Sudetach występuje na rozproszonych stanowiskach. W Karpatach jest bardzo rzadki i występuje tylko na kilku stanowiskach w Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej i na jednym stanowisku w Tatrach (Toporowy Staw Wyżni).
Rośnie na torfowiskach wysokich i przejściowych. Wymaga stanowisk podmokłych i dobrze naświetlonych.
Wartość użytkowa
W Polsce gatunek rzadko spotykany, objęty ochroną ścisłą. Roślina umieszczona na "Czerwonej Liście" w grupie gatunków wymierających (kategoria zagrożenia E).
Ciekawostki
W ostatnich dziesięcioleciach obserwuje się spadek liczby stanowisk. Ginie wskutek osuszania i eksploatacji torfowisk.
Bibliografia
K. Zarzycki, Z. Szeląg: Red list of the vascular plants in Poland. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 11-20.
