Kapliczki
KAPLICZKI
Spis treści
Położenie
Kapliczki znajdują sie na całym terytorim Warmii, a w szczególności liczna grupa zlokalizowana jest w jej zachodniej części.
Opis
Architektura stylowa wszystkich 1370 kapliczek warmińskich jest bardzo urozmaicona i dobrze wpisuje się w krajobraz
geograficzny. Wszak nie ma nic piękniejszego, jak kompozycja kapliczki otynkowanej i pobielonej albo wzniesionej z czerwonej
cegły w urozmaiconym pejzażu warmińskim. Wszystkie kapliczki cechuje różnorodność rozwiązań artystycznych, osiągnięta w
ramach przestrzegania kilku podstawowych schematów kompozycyjnych. Można zauważyć, że kapliczki nie były budowane według
jednego wzoru. Kształt kapliczek powołała do życia twórcza fantazja artystów profesjonalnych i ludowych. Proces przenoszenia
elementów sztuki profesjonalnej na teren wiejski, doprowadził do tego, że Warmia wyróżnia się bogatą ich reprezentacją.
Analizując dokładnie architekturę poszczególnych, warmińskich kapliczek, można dokonać podziału, w zależności od formy
przyjętych elementów architektonicznych, na typy: barokowe (np. przy drodze z Reszla do Świętej Lipki, Rogóżu), klasycystyczne (niewielka grupa np. w Braniewie) oraz neogotyckie (np. Babiak, Franknowo, Gietrzwałd, Woryty) lub ludowe (w tym tzw. „bezstylowe” – nieposiadające żadnych, rozpoznawalnych znamion stylów budowlanych – np. Lubomino, Nowe Włóki). Większość kapliczek posiada elementy architektoniczne, które jednoznacznie wskazują na pierwowzór w wielkiej architekturze sakralnej, albo barokowej (pilastry, gzymsy, łuk pełny, otynkowanie), albo neogotyckiej (sterczyny, skarpy, łuk ostry, czerwona cegła). Fundowanie kapliczek w określonych stylach-typach było stymulowane przez procesy dziejowe. Ten czynnik umożliwia wskazanie i wytypowanie kapliczek powstałych w konkretnych okresach historycznych i tym samym określenia przypuszczalnej bądź wiarygodnej datacji kapliczek.
Zdjęcia
Bibliografia
Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku
