Jesionowo

Jesionowo
Kościół pw. św. Marcina w Jesionowie
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Dobre Miasto
Liczba ludności (2010)	474
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Jesionowo
Położenie na mapie Polski Jesionowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Jesionowo (niem. Eschenau) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dobre Miasto. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 474 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Maria Piekarska.

Charakterystyka fizjograficzna

Miejscowość jest położona w północnej części Pojezierza Olsztyńskiego, w odległości 12 km na południowy wschód od Dobrego Miasta, na trasie Dobre Miasto-Tuławki.

Dzieje miejscowości

Wieś wymieniana była w dokumentach już w 1366 r., lecz dokument lokacyjny pochodzi z 1382 r. Wystawił go biskup Henryk Sorbom. W 1402 roku Jesionowo zostało zakupione przez kapitułę kolegiacka w Dobrym Mieście. Pierwszy kościół, gotycki, wybudowano w XIV wieku. W czasie wojen polsko-krzyżackich z XV w. został zniszczony. W 1581 r. został odbudowany i w 1583 r. konsekrowany przez biskupa Marcina Kromera. Kościół filialny (parafia Frączki) pw. Świętych Marcina, Rocha i Walentego wybudowano w 1649 roku, w miejscu wcześniejszego, gotyckiego. Po rozbudowie o część wschodnią, kościół został konsekrowany 18 czerwca 1684 r. przez biskupa Michała Radziejowskiego. Nowe prezbiterium zbudowano w 1911 roku. Ołtarz główny, pięknie rzeźbiony, pochodzi z 1684 roku. W ołtarzu z dekoracja akantową, znajdują się rzeźby św.św. Piotra i Pawła, Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty. W ołtarzu znajdują się także obrazy: Trójcy Świętej oraz św. Marcina. Nad ołtarzem umieszczony jest barokowy krzyż. Boczny ołtarz, rokokowy, pochodzi z 1781 r. Drugi boczny ołtarz został przeniesiony do kaplicy w Kabikiejmach. Chór koscielny - drewniany, w stylu klasycystyczntym, prospekt organowy pochodzi z pierwszej połowy XIX w. Na wyposażeniu kościoła jest granitowa chrzcielnica oraz szafkowy zegar, wykonany przez Wiliama Smitha w Londynie. Oprawa zegara w stylu barokowo-klasycystycznym pochodzi z przełomu XVIII i XIX w. W 1911 została przywrócona parafia.

Zabytkowa kapliczka z 1906 roku zlokalizowana przy drodze Jesionowo-Frączki

Kapliczka w okolicach Jesionowa wybudowana w 1900 roku

Pomnik ku czci mieszkańców Jesionowa poległych w czasie I wojny światowej

Zabytki

• We wsi znajduje się zabytkowy kościół parafialny pw. św. Marcina, wzniesiony w 1649 roku, rozbudowany w roku 1684. Świątynia została odnowiona w 1709 a następnie w 1870 roku. Do czasów dzisiejszych zachował się ołtarz główny z roku 1684, rokokowy boczny ołtarz z 1781 roku, oraz prezbiterium i zakrystia z początku XX wieku (1911).
• We wsi i okolicach znajduje się kilka zabytkowych kapliczek warmińskich
• Pomnik ku czci mieszkańców Jesionowa i Podleśnej poległych w czasie I wojny światowej. Pomnik zlokalizowany jest przy kościelnym ogrodzeniu. Na tablicach znajduje się następująca inskrypcja w języku polskim i niemieckim:

DEN TOTEN • ZU EHRE • DEN LEBENDEN • ZUR MAHNUNG • ZMARŁYM • KU CZCI • ŻYWYM • KU PRZESTRODZE.

ZUM GEDENKEN • AN DIE 56 TOTEN • DES KRIEGES • VON 1914-1918 • AUS • ESCHENAU • UND • KLINGERSWALDE.

PAMIĘCI • 56 POLEGŁYM • W WOJNIE • 1914-1918 • Z • JESIONOWA • I • PODLEŚNEJ.

Bibliografia

1. Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, tom I. Święta Warmia, Olsztyn 1999.
2. Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo do druku podali Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
3. Skurzyński Piotr, Warmia i polskie Dolne Prusy. Przewodnik turystyczny, Gdynia 2012.
4. Suchenek Zygmunt, Dobre Miasto: skrawek uroczej Warmii, Olsztyn 2011.
5. #Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
6. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 3.12.2013]
7. Dom Warmiński [data dostępu: 3.12.2013]
8. Wikipedia: Jesionowo [data dostępu: 3.12.2013]