Jesionowo

Jesionowo
Kościół pw. św. Marcina w Jesionowie
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Dobre Miasto
Liczba ludności (2010)	474
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Jesionowo
Położenie na mapie Polski Jesionowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Jesionowo (niem. Eschenau) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dobre Miasto. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 474 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Maria Piekarska.

Charakterystyka fizjograficzna

Miejscowość jest położona w północnej części Pojezierza Olsztyńskiego, w odległości 12 km na południowy wschód od Dobrego Miasta, na trasie Dobre Miasto-Tuławki.

Dzieje miejscowości

Miejscowość po raz pierwszy pojawia się w źródłach z roku 1366. W 1382 roku nowy przywilej lokacyjny został wystawiony przez biskupa Henryka Sorboma. W 1402 roku Jesionowo stało się własnością kapituły kolegiackiej w Dobrym Mieście. kościół pw. św. Św. Marcina, Rocha i Walentego został wybudowany już w XIV stuleciu. W kolejnym stuleciu uległ zniszczeniu w czasie wojen, jednak w latach 80. XVI wieku został odbudowany. Świątynię konsekrował w 1583 roku biskup Marcin Kromer. W 1649 roku wzniesiony zachowany do naszych czasów kościół w Jesionowie. W roku 1800 wsie Jesionowo, Podgórze i Zalesie padły ofiarami pożaru, który doszczętnie zniszczył wymienione miejscowości. W latach 20. XIX wieku w Jesionowie mieszkała rodzina żydowska o nazwisku Lessheim, należąca do wspólnoty wyznaniowej w Dobrym Mieście. Od 1911 roku Jesionowo odzyskało własną parafię.

Zabytkowa kapliczka z 1906 roku zlokalizowana przy drodze Jesionowo-Frączki

Kapliczka w okolicach Jesionowa wybudowana w 1900 roku

Pomnik ku czci mieszkańców Jesionowa poległych w czasie I wojny światowej

Zabytki

• Kościół wzniesiony w 1649 roku, odnawiany w latach 1709, 1870. W 1911 roku zbudowano nowe prezbiterium i zakrystię. We wnętrzu zachowany ołtarz główny z 1684 roku, ołtarz boczny (1781), granitowa chrzcielnica, chór kościelny z I połowy XIX wieku oraz angielski zegar szafkowy z przełomu XVIII i XIX stulecia.
• We wsi i okolicach znajduje się kilka zabytkowych kapliczek warmińskich
• Pomnik ku czci mieszkańców Jesionowa i Podleśnej poległych w czasie I wojny światowej. Pomnik zlokalizowany jest przy kościelnym ogrodzeniu. Na tablicach znajduje się następująca inskrypcja w języku polskim i niemieckim:

DEN TOTEN • ZU EHRE • DEN LEBENDEN • ZUR MAHNUNG • ZMARŁYM • KU CZCI • ŻYWYM • KU PRZESTRODZE. ZUM GEDENKEN • AN DIE 56 TOTEN • DES KRIEGES • VON 1914-1918 • AUS • ESCHENAU • UND • KLINGERSWALDE. PAMIĘCI • 56 POLEGŁYM • W WOJNIE • 1914-1918 • Z • JESIONOWA • I • PODLEŚNEJ.

Bibliografia

1. Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, tom I. Święta Warmia, red. prow. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999.
2. Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo do druku podali Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
3. Skurzyński Piotr, Warmia i polskie Dolne Prusy. Przewodnik turystyczny, Gdynia 2012.
4. Suchenek Zygmunt, Dobre Miasto: skrawek uroczej Warmii, Olsztyn 2011.
5. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
6. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 3.12.2013]
7. Dom Warmiński [data dostępu: 3.12.2013]
8. Wikipedia: Jesionowo [data dostępu: 3.12.2013]
9. Wirtualny Sztetl [data dostępu: 3.12.2013]