Ostrowite
Ostrowite | |
| |
Dworek w Ostrowitych, źródło: Gmina Biskupiec, 12.09.2013.
| |
Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
Państwo | Polska |
Województwo | warmińsko-mazurskie |
Powiat | nowomiejski |
Gmina | Biskupiec Pomorski |
Sołectwo | Ostrowite |
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
Strefa numeracyjna | (+48) 56 |
Tablice rejestracyjne | NNM |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Ostrowite (niem. Schilthern, Schildren) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko – mazurskim w powiecie nowomiejskim, w gminie Biskupiec Pomorski. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś znajduje się nad Jeziorem Ostrowite. Miejscowość położona jest na terenie gminy Biskupiec Pomorski, której powierzchnię zajmują przede wszystkim lasy i jeziora. W całości lasy stanowią 26% powierzchni gminy, a jeziora 3,28%. Zasadniczymi elementami morfologicznymi tego obszaru są: wysoczyzna morenowa (średnia wysokość 90-110 m n.p.m.), wzgórza i pagórki morenowe, sandry, rynny jeziorne i doliny rzeczne. Powierzchnia wysoczyzny charakteryzuje się występowaniem licznych drobnych zagłębień wytopiskowych. Znajdziemy tutaj tzw. oczka polodowcowe, mokradła i torfowiska, a w okolicach miejscowości Łąkorz wyspy otoczone sandrem. Na terenie gminy występują również tzw. ozy (w okolicach Mierzyna, na zachód od Sumina oraz na północ od Wielka Tymawa) i kemy (w rejonie Sumina, Łąkorka, Wonny i Szwarcenowa). Na terenie gminy napotkamy także na zastoiska. Największe z nich to zastoisko biskupieckie – o płaskim, rozległym i podmokłym dnie. Natomiast najwyższym punktem położonym na terenie gminy jest Góra Szwedzka – o wysokości 121,3 m n.p.m. Najniżej położony punkt zaś o wysokości ok. 62 m n.p.m. znajduje się w dolinie rzeki Osy u ujścia jej do Jeziora Płowęż. W obrębie gminy znajdują się także rezerwaty przyrody: ornitofaunistyczny "Jezioro Karaś", torfowiskowy "Kociołek", "Łabędź", "Uroczysko Piotrowice" oraz częściowo Brodnicki Park Krajobrazowy. Na obszarze gminy występują zasadniczo trzy typy gleb. Są to: gleby brunatne, gleby bielicowe, gleby mułowo-torfowo-murszaste. Ponadto odnajdziemy tutaj czarne ziemie i gleby szare oraz mady glejowe i wody powierzchniowe.
Dzieje miejscowości
w 1222 r. wieś lokował biskupa Chrystiana z ziem podarowanych przez Konrada Mazowieckiego. Dobra ostrowickie należały w XV w. do komturstwa brodnickiego, następnie do komturstwa pokrzywieńskiego (1423-1424), a później radzyńskiego (1431 r.).
W I poł. XV w. wielki mistrz Pawła von Russdorf nadał Kondradowi Gruenberg wieś na prawie magdeburskim. Spod władzy Gruenberga wyłączono włóki Kacpra Cypriana. Na Gruenberga został nałożony obowiązek odbywania służby, pomocy przy budowach, płacenie 1 funta wosku i 1 feniga kolońskiego, dostarczenia 1 korzenia żyta i 1 korzenia pszenicy - od pługa.
Od 1445 r. istniał we wsi kościół parafialny. W II poł. XVII w. Ostrowite podzielono na 9 majątków szlacheckich. Wśród właścicieli byli: Stanisław Chełmicki, Kuczakowski, Stanisław Murzynowski, Rogowski, Stanisławscy, Mateusz Szelski i Maciej Wapczyński. W XVIII w. Ostrowite znalazły się w rękach feldmarszałka Gebharda Leberecht von Blucher, które otrzymał za zwycięstwo odniesione nad Napoleonem pod Waterloo. W 1885 r. w Ostrowitem powstało bractwo trzeźwości. W 1886 r. we wsi były 42 budynki i 24 [dym |dymy]. Ponadto w Ostrowitych zamieszkiwało 335 osób, w tym 254 katolików i 81 ewangelików. W tym okresie w miejscowości znajdowała się gorzelnia parowa, działał piec wapienny i funkcjonowała cegielnia. Mieszkańcy trudnili się hodowlą bydła i owiec.
Gospodarka
Działają tutaj gospodarstwa agroturystyczne.
Kultura
We wsi funkcjonuje Szkoła Podstawowa.
Ludzie związani z miejscowością
Z miejscowością wiąże się postać feldmarszałka Gebharda Leberecht von Blucher. Sołtysem wsi w kadencji 2011-2015 jest Mariola Zdunkowska.
Zabytki
Na terenie wsi znajdują się następujące zabytki: dworek, cmentarz parafialny - rzymskokatolicki z II. poł. XIX w., rodowy - dawny ewangelicki z I. poł. XX w., kościół gotycki.
Bibliografia
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VII, Warszawa 1886, 960 ss.