Kleń

Kleń
Squalius cephalus`
Linnaeus, 1758
Squalius cephalus Linnaeus, 1758
Fot. Algirdas. Źródło: Commons Wikimedia
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	karpiokształtne
Rodzina	karpiowate
Rodzaj	Squallus
Gatunek	Kleń
Synonimy
Cyprinus albula Nardo, 1827 Cyprinus cephalus Linnaeus, 1758 Cyprinus chub Bonnaterre, 1788 Cyprinus kietaibeli Reisinger, 1830 Cyprinus kittaibeli Reisinger, 1830 Cyprinus lugdunensis Walbaum, 1792 Cyprinus orthonotus Hermann, 1804 Cyprinus rufus Vallot, 1837 Cyprinus salmoneus Gronow, 1854 Leucalburnus kosswigi Karaman, 1972 Leuciscus albiensis Valenciennes, 1844 Leuciscus brutius Costa, 1838 Leuciscus cabeda Risso, 1827 Leuciscus cavedanus Bonaparte, 1838 Leuciscus cephalus (Linnaeus, 1758) Leuciscus cephalus albus Bonaparte, 1838 Leuciscus cephalus cabeda Risso, 1827 Leuciscus cephalus cephalus (Linnaeus, 1758) Leuciscus cephalus macedonicus Karaman, 1955 Leuciscus cephalus orientalis Nordmann, 1840 Leuciscus cephalus ruffoi Bianco & Recchia, 1983 Leuciscus cephalus wjatkensis Lukasch, 1925 Leuciscus fellowesii Günther, 1868 Leuciscus frigidus Valenciennes, 1844 Leuciscus latifrons Nilsson, 1855 Leuciscus nothulus Bonaparte, 1841 Leuciscus orientalis Nordmann, 1840 Leuciscus orientalis pursakensis Hanko, 1924 Leuciscus rissoi Schinz, 1840 Leuciscus ruffoi Bianco & Recchia, 1983 Leuciscus squalius Valenciennes, 1844 Leuciscus vandoisulus Valenciennes, 1844 Squalius berak Heckel, 1843 Squalius cephalopsis Heckel, 1843 Squalius cephalus athurensis Roule & Cardaillac de Saint-Paul, 1903 Squalius clathratus Blanchard, 1866 Squalius meridionalis Blanchard, 1866 Squalius meunier Heckel, 1852 Squalius orientalis Heckel, 1847 Squalius pareti Bonaparte, 1841 Squalius turcicus platycephala Kamenskii, 1897 Squalus tyberinus Bonaparte, 1841

Jazgarz (Gymnocephalus cernua) – gatunek słodkowodnej ryby karpiokształtnej z rodziny karpiowatych (Cyprinidae).

Złowiony kleń.
Fot. Thomas Pruss. Źródło: Commons Wikimedia

Morfologia

Kleń ma ciało wydłużone i walcowate, lekko spłaszczone bocznie. Łuski są duże, z szarą lub czarną obwódką i tworzą na całym ciele wzór siatki. Dzięki charakterystycznemu ułuszczeniu łatwo go odróżnić od jazia i jelca.

Szeroki otwór gębowy w położeniu końcowym. Ubarwienie grzbietu szarobrązowe z zielonym odcieniem, boki jaśniejsze, często złote, a brzuch biały. Płetwy grzbietowa i ogonowa szarozielone z odrobiną czerwieni, a płetwy odbytowa i brzuszne pomarańczowoczerwone. Przeciętnie osiąga długość 50–60 cm i 3–5 kg masy ciała, maksymalnie dorasta do 80 cm.

Występowanie

W zasadzie jest rybą rzeczną, ale spotyka się go w jeziorach, zbiornikach zaporowych i zatokach morskich. Najchętniej przebywa w wodach o przepływie rzędu 0,2–1,6 m/s choć potrafi pokonywać prąd o sile do 2,7 m/s. Bardzo odporny na wahania temperatur. Kleń nie podejmuje większych wędrówek.

Żerowanie

Młodszy kleń żywi się bezkręgowcami, starsze odżywiają się głównie mniejszymi rybami i innymi drobnymi kręgowcami. Latem nie potrafi się obejść bez pokarmu roślinnego, który stanowi aż połowę objętości jego naturalnego pożywienia. Szczególnie większe klenie wykazują upodobanie do roślin z liśćmi. Lwią część pokarmu zwierzęcego stanowią małe ryby, na które klenie polują. Staje się rybą drapieżną szczególnie zimą.

Rozród

Klenie stymuluje woda płynąca, więc nie opuszczają właściwego koryta rzeki, choć dobrego miejsca potrafią szukać długo i wytrwale. W dużych rzekach kleń wyszukuje przede wszystkim kamienisk na zerwanych główkach, śródnurtowych raf, czyli miejsc, gdzie po męczących czynnościach może się skryć w spokojnej wodzie – w cieniu za kamieniami, w głęboczce za ostrogą. Ciało samca pokrywa wówczas wysypka tarłowa. Narybek kleń wylęga się w ciągu 4 dni przy temperaturze około 15°C.

Ochrona i zagrożenie

Kategoria zagrożenia, do której został zakwalifikowany kleń w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych, wskazuje, że w tej chwili nie ma żadnych obaw o przyszłość tego gatunku.

• okres ochronny: brak
• wymiar ochronny: 25cm
• dobowy limit połowu: 5 kg na dobę

Znaczenie gospodarcze

Gatunek poławiany gospodarczo na niewielką skalę. Z racji niezbyt smacznego mięsa nie cieszy się wielką popularnością.

Bibliografia

wedkuje.pl [09.01.2015]
pl.wikipedia.org [09.01.2015]