Pisanica

Pisanica
Pisanica. Cmentarz wojenny. Fot. G. Bućko, 2012 r. Źródło: Strona poświęcona cmentarzom wojennym [25.07.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ełcki
Gmina	Kalinowo
Liczba ludności (2010)	1 133
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	19-314
Tablice rejestracyjne	NEL
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Pisanica
Położenie na mapie Polski Pisanica
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Pisanica (niem. Pissanitzen, Ebenfelde) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Kalinowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 1 133 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Krzysztof Liszewski .

Pisanica)

Kościół w Pisanicy współcześnie. Fot. Honza Groh. Źródło: Commons Wikimedia [22.10.2014]

 

Położenie

Miejscowość jest położona w odległości 17 km na wschód od Ełku, nad rzeką Pietraską – odpływem jeziora Skomętno.

Dzieje miejscowości

Przywilej lokacyjny został nadany w roku 1504 niejakiemu Janowi Konewce. Od komtura Rudolfa von Tippelskirchen otrzymał wtedy 30 łanów ziemi, na której miała zostać założona nowa wieś czynszowa na prawie chełmińskim. Miejscowość została wymieniona w wykazie osad prokuratorii ełckiej z lat 1510–1511. Około 1565 roku postawiono w Pisanicy kościół i założono parafię. Pierwszym proboszczem był Hieronim Malecki (ok. 1527–1583/1584). W 1600 roku Pisanica była zamieszkana wyłącznie przez Polaków. Podobnie jak większość miejscowości na tym obszarze wieś dotkliwie odczuła skutki najazdu tatarskiego w roku 1565. Pisanica łącznie z kościołem została spalona. Kolejnym ciosem dla mieszkańców była epidemia dżumy, która wybuchła w początkach XVIII wieku.

W latach 1740–1742, jak podają źródła, w miejscowości działała szkoła. W roku 1821 wieś zamieszkiwało 348 osób. W 1895 roku liczba mieszkańców wzrosła do 516. W 1926 roku nazwę miejscowości zamieniono na Ebenfelde. U progu II wojny światowej Pisanica liczyła 562 mieszkańców. Podczas wojny zarówno plebania, jak i większa część wsi zostały spalone. Po 1945 roku na terenie wsi powstało Państwowe Gospodarstwo Rolne, cegielnia, szkoła i osiedle mieszkaniowe. Po 1945 roku w Pisanicy działała Stacja Hodowli Roślin.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Religia

We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.

Ludzie związani z miejscowością

• Hieronim Malecki – pierwszy proboszcz w Pisanicy, tłumacz na język polski licznych utworów o tematyce religijnej i ludowej, syn drukarza i wydawcy Jana Maleckiego

Zabytki

• kościół wzniesiony w 1864 roku
• na cmentarzu usytuowanym przy kościele w Pisanicy 9 mogił niemieckich żołnierzy oraz zbiorowa mogiła żołnierzy rosyjskich z okresu I wojny światowej

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Kawecki Jan, Roman Bolesław, Ełk. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1970.
Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [25.07.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [05.07.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [25.07.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [25.07.2013]
Strona poświęcona cmentarzom wojennym [25.07.2013]