Szyszkowiec łuskowaty

Szyszkowiec łuskowaty
Strobilomyces strobilaceus
(Scop.) Berk.
Fot. Jason Hollinger. Źródło: Commons Wikimedia
Systematyka
Królestwo	grzyby
Gromada	grzyby podstawkowe
Klasa	pieczarniaki
Rząd	borowikowce
Rodzina	borowikowate
Rodzaj	szyszkowiec
Gatunek	szyszkowiec łuskowaty
Synonimy

Szyszkowiec łuskowaty (Strobilomyces strobilaceus (Scop.) Berk.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny borowikowatych (Boletaceae), rzędu borowikowców (Boletales).

Owocnik

Szyszkowiec łuskowaty tworzy owocniki jednoroczne, złożone z kapelusza i trzonu. Kapelusz średnicy 4–15 cm, od szaro-brązowego do szaro-czarnego, gęsto pokryty grubymi, dachówkowatymi, odstającymi łuskami. Powierzchnia sucha, początkowo pokryta białą osłoną, jej resztki pozostają na brzegu kapelusza. Rurki białawe, z wiekiem szaro-brązowe z czerwonawym odcieniem; przy trzonie przyrośnięte do krótkozbiegających.

Trzon barwy kapelusza, pokryty szarobrunatnymi kosmkami. Pierścień na trzonie białawy, szybko zanikający. Miąższ białawy, z wiekiem ciemniejący, po przełamaniu czerwieniejący lub czerniejący. Z uwagi na charakterystyczny wygląd gatunek ten jest łatwy do oznaczenia.

Rozmieszczenie i ekologia

Owocniki wyrastają od lata do jesieni, zwykle pojedynczo, w lasach iglastych, liściastych oraz mieszanych. Grzyb należy do rzadko spotykanych; częściej występuje na terenach górzystych południowej Polski. Z tego rodzaju w Europie występuje tylko ten jeden gatunek. Szyszkowiec łuskowaty rośnie również w Ameryce Południowej i Środkowej, ponadto rozprzestrzenił się w Azji, po Chiny i Japonię.

Szyszkowiec jest grzybem mykoryzowym, tworzy symbiozę z różnymi gatunkami drzew, np. z bukiem, a na terenach górzystych ze świerkiem i jodłą.

Szyszkowiec łuskowaty podlega w Polsce ochronie gatunkowej. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Zaliczono go do kategorii grzybów rzadkich – R.

Na Warmii i Mazurach szyszkowiec łuskowaty został odnotowany w Rezerwacie Niedźwiedzie Wielkie, w lesie świerkowym koło Kętrzyna oraz w lesie liściastym koło Ostródy.

Wartość użytkowa

Jadalne są młode owocniki, ale nie są smaczne i mają nieprzyjemną, watowatą konsystencję.

Zobacz też

grzyby.pl [22.04.2014]
pl.wikipedia.org, Szyszkowiec łuskowaty [22.04.2014]
indexfungorum.org [22.04.2014]

Bibliografia

Gumińska Barbara, Wojewoda Wiesław, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa 1985.
Wojewoda Władysław, Ławrynowicz Maria, Red list of the macrofungi in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 55-70.