Upałty

Upałty
Upałty - widok na jezioro. Źródło: www.mazury.info.pl [21.09.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	giżycki
Gmina	Giżycko
Liczba ludności (2010)	253
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	11-500
Tablice rejestracyjne	NGI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Upałty
Położenie na mapie Polski Upałty
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Upałty (niem. Upalten) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Giżycko. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 253 mieszkańców. Obecnie sołtysem wsi jest Dorota Harasimowicz.

Położenie

Miejscowość położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 655, w odległości ok 7 km od Giżycka.

Dzieje miejscowości

W 1471 roku komtur z Pokarmina nadał Janowi Schulzowi 10 [[Włóka |włók]. Powierzył ponadto założenie wsi z osiedleńcami niemieckimi. Według ksiąg rachunkowych starostwa giżyckiego w 1625 roku we wsi żyli sami Polacy. W roku 1656 Tatarzy spalili wieś i dwór. Szkoła w Upałtach powstała w 1723 roku. W 1737 roku została zreorganizowana. Od roku 1929 działał we wsi urząd pocztowy.

W 1816 roku rolnictwem zajmowało się we wsi 41 gospodarzy: 6 chłopów chełmińskich, 15 chłopów dziedzicznie wolnych, 1 karczmarz, 9 chłopów uwolnionych z pańszczyzny, 8 zagrodników i nauczyciel. W roku 1846 we wsi gospodarzyło 43 właścicieli. Według spisu z 17 maja 1939 roku wieś liczyła 548 mieszkańców i zajmowała obszar o łącznej powierzchni 1210 ha. W 1970 roku wieś składała się z 64 budynków mieszkalnych, które zamieszkiwało 476 mieszkańców. Do wsi należało 61 gospodarstw o łącznej powierzchni 540 ha. Posiadały łącznie 313 sztuk bydła, w tym 141 krów i 230 sztuk trzody chlewnej. Dodatkowo nieopodal wsi znajdowało się Państwowe Gospodarstwo Rolne. Młyn w Upałtach zbudowano w początku XX wieku. Został zdewastowany w czasie drugiej wojny światowej. Ponownie uruchomiono go w 1946 roku. Po kilku latach młyn został przekształcony w zakład wymiany ziarna i stał się własnością spółdzielni kółek rolniczych.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Bystrym.

Bibliografia

Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Upałty, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 12, red. B. Chlebowski, Warszawa 1892.
Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, Giżycko, z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1996.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]