Dziewięciornik błotny
| Dziewięciornik błotny | |
| | |
| Parnassia palustris | |
| L. | |
.jpg) Dziewięciornik błotny – pokrój. Fot. NPS / Jacob W. Frank. Źródło: Commons Wikimedia | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Gromada | rośliny naczyniowe |
| Klasa | okrytonasienne |
| Rząd | dławiszowce |
| Rodzina | pięciornikowate |
| Rodzaj | pięciornik |
| Gatunek | pięciornik błotny |
| Synonimy | |
Dziewięciornik błotny (Parnassia palustris L.) – gatunek rośliny należący do rodziny dziewięciornikowatych (Parnassiaceae).
Morfologia
Łodyga wzniesiona, prosta, kanciasta i naga, wysokości 5-45 cm. Ma tylko jeden liść łodygowy, sercowatego kształtu, który swoją nasadą obejmuje łodygę (siedzący). Wszystkie pozostałe liście tworzą przyziemną różyczkę. Mają sercowatojajowaty kształt i wyrastają na długich ogonkach.
Kwiaty są pojedyncze, wyrastają na szczycie łodygi. Mają bardzo charakterystyczną budowę. Ich korona składa się z 5 białych płatków z dobrze widoczną, ciemniejszą nerwacją. Słupek jest pojedynczy, 4-krotny, z beczułkowatą zalążnią i 4 siedzącymi znamieniami. Pomiędzy pięcioma pręcikami występuje 5 postrzępionych żółto-zielonych prątniczek, które spełniają funkcję miodników. 5 pręcików przed działkami kielicha dojrzewa po kolei, 5 pręcików przed płatkami korony spełnia rolę organów wabiących owady. W nasadowej części znajdują się miodniki, a w szczytowej wydzielane są połyskujące kropelki wody, które odstraszają muchówki.
Kwiaty kwitną od czerwca do sierpnia. Są przedprątne i owadopylne. Owocem jest jednokomorowa torebka otwierająca się 4 klapami. Nasiona są podługowate, spłaszczone i oskrzydlone. Roznoszone są przez wiatr.
Rozmieszczenie i ekologia
Gatunek ten występuje w Europie, Ameryce Północnej, Azji i Afryce Północnej. W Polsce jest dość pospolity na całym obszarze, zarówno na niżu, jak i w górach. W Tatrach występuje aż po piętro alpejskie.
Siedliskiem tego gatunku są płytkie i mokre torfowiska, jałowe darnie, mokre łąki. Rośnie na dobrze nawilżonych glebach, gdzie przeważa wapń.
Na Warmii i Mazurach gatunek ten występuje m.in. w obszarze Natura 2000 Torfowisko Zocie.
Wartość użytkowa
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych jest to gatunek charakterystyczny dla rzędu Caricetalia davallianae i związku Caricion davallianae. Należą tu tzw. torfowiska zasadowe, tj. zbiorowiska "naturowe" wymienione w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej (górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk – kod 7230).
Bibliografia
pl.wikipedia.org, dziewięciornik błotny [27.06.2014]
