Browar w Nidzicy

Nidzica
Browar w Nidzicy. Fot. Adam Płoski.
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	nidzicki
Gmina	Nidzica
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Nidzica
Położenie na mapie Polski Nidzica
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Browar w Nidzicy – browar założony w Nidzicy w 1868 r. przez rodzinę Höhl. W kolejnych latach funkcjonował pod nazwą "Browar Zamkowy Nidzica" (niem. Schloßbrauerei Neidenburg). Zlokalizowany jest przy ul. Ratuszowej.

Historia

Dzieje browaru przed 1945 rokiem

Pod koniec XIX w. w Nidzicy funkcjonowały trzy browary. Zachowywany do dziś budynek przy ul. Ratuszowej jest ostatnim istniejącym tego typu zakładem w mieście. Browar został założony w 1868 r. przez rodzinę Höhl. W kolejnych latach funkcjonował jako Schloßbrauerei Neidenburg. W 1902 r. zakład przekształcono w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Był to wówczas najlepszy i najbardziej znany browar w okolicy.

W okresie pierwszej wojny światowej produkcja browaru wynosiła około 5-6 tys. hl. piwa rocznie. W latach międzywojennych, aby zwiększyć moc produkcyjną i móc skutecznie walczyć z silną konkurencją, dyrekcja postanowiła zaciągnąć pożyczkę oraz zmodernizować i przebudowywać browar. Zarządzał nim wówczas dyr. Kurrek, dzięki działaniom którego produkcja wzrosła do 25 tys. hl piwa rocznie. W okresie drugiej wojny światowej produkcja browaru zmalała, wynosząc pomiędzy 12-18 tys. hl. piwa rocznie.

Dzieje browaru po 1945 roku

Od 1945 r. w Nidzicy nie produkuje się już piwa. Po zakończeniu drugiej wojny światowej w browarze mieściła się rozlewnia oranżady (do 1956 r.). Był to wówczas zakład pozbawiony wyposażenia do produkcji piwa, które zostało w większości zdemontowane i wywiezione przez Armię Czerwoną. Po remoncie przeprowadzonym w 1958 r. uruchomiono w dawnym browarze Wytwórnię Win i Miodów Pitnych znaną w następnych latach z produkcji miodów pitnych: półtoraków, dwójniaków i innych. Na przełomie lat 1970/1980 w nidzickiej winiarni produkowano około 3 mln. litrów alkoholi rocznie.

Obecnie browar znajduje się w rękach prywatnych. Nadal produkuje się tu wina i miody pitne. W piwnicach budynku funkcjonuje dyskoteka.

W styczniu 1992 r. decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków dawny browar został wpisany do rejestru zabytków jako ciekawy przykład XIX-wiecznego budownictwa przemysłowego.

Bibliografia

Adam Płoski, Nidzicki "Browar Zamkowy", [w:] "Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski", Rocznik II, Olsztyn 2000, s. 150-156.
Adam Płoski, Browarnictwo południowych Mazur, [w:] "Rocznik Mazurski", Tom 6, 2002, s. 104-116.