Snopki

Snopki
Cmentarz poległych w I wojnie światowej. Fot. Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Pisz
Liczba ludności (2010)	978
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-200
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Snopki
Położenie na mapie Polski Snopki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Snopki (niem. Snopken, od 1938 r. Wartendorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 978 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Daniela Syrzeń.

Położenie

Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, 3 km na zachód od Pisza, przy drodze krajowej nr 58 w kierunku Rucianego–Nidy. Na południowy zachód od wsi znajduje się jezioro Brzozolasek, zaś na zachód od wsi jezioro Jegocinek.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w 1515 roku na ponad 4 łanach należących do Janika Snopka, myśliwego z Pisza. Ów Janik już wcześniej otrzymał nadanie na karczmę nad rzeczką Brzozoławki i położony tam młyn. W drugiej połowie XVI wieku wieś powiększyła się do ponad 14 łanów. Na początku XVIII wieku występowała w źródłach jako Schnopken. W tym czasie dotarła tu epidemia dżumy, która w latach 1709-1711 pustoszyła Prusy. We wsi zmarło w jej wyniku 10 mieszkańców. W pierwszej połowie XX wieku we wsi działała gospoda R. Czwalliny oraz karczma.

W 1935 roku do miejscowej szkoły (brak daty założenia) uczęszczało 176 dzieci, pracowało trzech nauczycieli.

W okresie II wojny światowej w Snopkach znajdował się Wychowawczy Obóz Pracy dla przymusowych robotników z Polski, Rosji, Ukrainy, krajów bałtyckich. Składał się on z trzech obiektów. Obóz główny położony on był pod lasem, przy dawnych torach kolejowych biegnących w kierunku Orzysza; obóz nr 2 – nad jeziorem Brzozolasek, w obrębie leśnictwa Snopki; obóz nr 3 – za wiejską szkołą, w pobliżu linii kolejowej Pisz – Szczytno. Jednorazowo przebywało na terenie obozu od kilkudziesięciu do 500 osób – mężczyźni, kobiety i dzieci. Pobyt trwał od kilku tygodni do sześciu miesięcy, wypełniony ciężką pracą. Ogółem w czasie wojny przez obóz przeszło kilka tysięcy osób. Zlikwidowany został jesienią 1944 roku. Obecnie tereny obozu porasta młody las. W miejscu dawnej bramy obozowej mieszkańcy Snopek ułożyli z niewielkich kamieni zarys grobu zwieńczony drewnianym krzyżem.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa].

Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:

• 1857 r. – 273 osoby

• 1864 r. – 428 osób

• 1867 r. – 438 osób

• 1933 r. – 710 osób

• 1939 r. – 694 osoby

• 1988 r. – 774 osoby

Zabytki

• cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej, na którym pochowani są żołnierze armii niemieckiej i rosyjskiej
• dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku
• drewniana chałupa (nr 65) z przełomu XIX i XX wieku

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709–1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57.
Brenda Waldemar, Wychowawczy Obóz Pracy w Snopkach (1939-1944), Znad Pisy, nr 10, 2001, ss. 141–153.
von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
Pawlicki Ryszard Wojciech, Cmentarze i mogiły wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na obszarze byłego powiatu piskiego, Znad Pisy, nr 4, 1996, ss. 49–69.
Pawlicki Ryszard Wojciech, Ziemia piska jako region turystyczny do 1945, Znad Pisy, nr 1, 1995, ss. 9–25.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Śmigielski Kazimierz, Tę ziemię sobie obiecałem, [w:] Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970, ss. 333–338.
Deutsche Verwaltungsgeschichte [24.09.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [24.09.2013]
Strona Urzędu Gminy Pisz [24.09.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [24.09.2013]