Marksewo

Marksewo
Źródło: archipelag.ceik.eu
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	szczycieński
Gmina	Szczytno
Liczba ludności (2010)	145
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	12-100
Tablice rejestracyjne	NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Marksewo
Położenie na mapie Polski Marksewo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Marksewo (dawniej Marksoby, niem. Marxöwen, od 1938 r. Markshöfen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Szczytno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 145 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Adrian Jabłonowski.

Położenie

Wieś położona jest w makroregionie Pojezierza Mazurskiego na granicy Pojezierza Mrągowskiego i Równiny Mazurskiej. Miejscowość leży nad północnym brzegiem jeziora Marksoby, w odległości 14 km na północny wschód od Szczytna, przy drodze krajowej nr 58 w kierunku Babięt i dalej Mrągowa.

Dzieje miejscowości

Wieś założona została w 1548 roku na prawie chełmińskim na 24 łanach; zasadźcą był Roman Sepka. W połowie XIX wieku wieś obejmowała 45 łanów. W 1876 roku miejscowość jeszcze powiększyła swój areał, bowiem włączono do niej osiedle Nowe Marksewo (powstało w 1788 roku), które w tym czasie zajmowało 8,5 łana. Wieś zachowała charakter ulicówki. Aktualnie jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:

• 1782 r. – 19 gospodarstw

• 1818 r. – 157 osób, 25 gospodarstw

• 1939 r. – 261 osób

Turystyka

Nad jeziorem Marksoby znajduje się wiele domków letniskowych, a także Ośrodek Wypoczynkowy Warszawskich Zakładów Farmaceutycznych „Polfa S.A”.

Zabytki

• kilka przykładów budownictwa drewnianego (chałupy nr 4, 8, 9, 11, 12, 16)
• budynek szkoły z końca XIX wieku, murowany, z czerwonej cegły, na kamiennych fundamentach
• dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, na północ od wsi, na skraju lasu

Inne

• We wsi znajduje się siedziba leśnictwa, należącego do Nadleśnictwa Korpele.
• We wsi realizowany jest projekt Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie pod nazwą "Archipelag - atlas miejsc niezwykłych Warmii i Mazur".

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
Letkiewicz Arkadiusz, Z dziejów miasta i gminy Szczytno, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 30–37.
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
Bank Danych Lokalnych GUS [26.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [26.08.2013]
Strona Urzędu Gminy Szczytno [10.09.2013]