Szymki

Szymki
Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Biała Piska
Liczba ludności (2010)	159 (łącznie Szymki i Kukły)
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-230
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Szymki
Położenie na mapie Polski Szymki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Szymki (niem. Symken, od 1938 r. Simken) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, 9 km na południowy zachód od Białej Piskiej. Dolina na zachód od wsi, nad strumykiem Surzanka, nosi nazwę Sury (Surzanki).

Dzieje miejscowości

Osada istniała prawdopodobnie już w 1424 roku, wymieniana w źródłach jako Meruslauen, Mirβlawe, Myrβlawe, Maroslaw – być może od imienia ówczesnego właściciela (Mirosława?). W 1495 roku dobra te zakupił od niejakiego Guta Szymon Moelknecht. Przywilej na prawie magdeburskim mówił o 20 łanach w "Gutach" (nie były to Stare Guty) i 15 łanach w bliżej niezidentyfikowanym "Klüdene". Możliwe, że z oba te dobra obejmowała nazwa Szymki – pochodząca od nowego właściciela. W XVI wieku wieś należała do Blumsteinów, zaś pod koniec XVII wieku do Jakuba Barciszewskiego i Jakuba Turowskiego. W październiku 1710 roku do wsi dotarła wielka epidemia dżumy; straty w porównaniu z okolicznymi osadami nie były wielkie, zmarło trzech mieszkańców. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Kumielsku.

Szkoła we wsi została założona w 1897 roku. W 1935 roku jeden nauczyciel zajmował się kształceniem 28 dzieci.

Liczba mieszkańców

1857 – 71 osób

1864 – 83 osoby (dodatkowo 70 osób w majątku Szymki)

1867 – 95 osób (dodatkowo 82 osoby w majątku Szymki)

1933 – 123 osoby

1939 – 142 osoby

1988 – 132 osoby (łącznie z Kukłami)

Zabytki:

• Zespół dworski z przełomu XIX i XX wieku: dwór, wozownia, obora, chlewnia
• Dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku

Bibliografia:

1. Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
2. Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 51-57.
3. Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
4. Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
5. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
6. Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 9.08.2013]
7. Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 9.08.2013]
8. Gminna Ewidencja Zabytków bip.bialapiska.pl/zalaczniki/art/050506130925.doc [data dostępu: 9.08.2013]

Przypisy

Zobacz też

Emes (dyskusja) 17:08, 24 wrz 2013 (CEST)Emes (dyskusja) 17:08, 24 wrz 2013 (CEST)