Wawrowice
| Wawrowice | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | nowomiejski |
| Gmina | Kurzętnik |
| Sołectwo | Wawrowice |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 56 |
| Tablice rejestracyjne | NNM |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  Współrzędne spoza mapy: Wawrowice : 0/0 | |
| Położenie na mapie Polski  Współrzędne spoza mapy: Wawrowice : 0/0 | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Wawrowice (1706 r. Wawronice, Wawer, Wauwer, niem. Wawerwitz) - wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Kurzętnik. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa toruńskiego.
Spis treści
[ukryj]Charakterystyka fizjograficzna
Wieś znajduje się nad brzegiem Jeziora Skarlińskiego. Przez Wawrowice przepływa rzeczka Skarlanka. Miejscowość leży na terenie gminy, która obejmuje swoim zasięgiem wschodni kraniec Pojezierza Brodnickiego. W obszar gminy wchodzi 17% lasów i 71 % użytków rolnych. Ponadto miejscowość znajduje się na obszarze powiatu nowomiejskiego, który rozciąga się na pograniczu Pojezierza Chełmińskiego, Pojezierza Iławskiego, Garbu Lubawskiego i Pojezierza Dobrzyńskiego, w południowo – zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego.
Dzieje miejscowości
Wieś lokowana została w XIV w. na prawie chełmińskim. W I poł. XV w. obejmowała swoim zasięgiem 52 włóki. Miejscowość ucierpiała w wyniku wojny polsko – krzyżackiej w 1414 r. W poł. XVI w. Wawrowice należały do starostwa bratiańskiego. W I poł. XVII w. starosta Bratiański – Paweł Działyński wybudował we wsi browar a podległym chłopom zakazał sprzedaży jęczmienia do Nowego Miasta Lubawskiego. XVII w. majątek w Wawrowicach podlegał wójtowi w Bratianie. Już na początku XVIII w. większość ziem z tego terenu należała do państwa - obejmował 295 ha. Grunty wiejskie zaś stanowiły 40 włók, z których płacono czynsz w wysokości pół korca żyta i pół korca owsa od każdej włóki. Wiadomo również, że w tym okresie istniała tutaj parafia i poczta. Pod koniec XIX w. większość mieszkańców była katolikami. Ogólna liczba mieszkańców wynosiła: 123 osoby w tym 99 katolików i 24 ewangelików. W 1885 r. wieś obejmowała 295 ha z 21 dymami i 7 domami. We wsi natomiast hodowano bydło rasy wschodni-fryzyjskiej. Po 1920 r. Wawrowice znalazły się w granicach Polski. W poł. XX w. majątek ziemski został zlikwidowany a obszar wsi włączono do gminy wiejskiej. W tym samym roku w miejscowości założono Kółko Rolnicze i funkcjonowała czteroklasowa szkoła. Jak w większości obszarów gminy Kurzętnik również i tu wysiedlono ludność do obozu w Potulicach. W Wawrowicach ukryto żydówki, które w 1945 r. uciekły podczas rozstrzeliwania w pobliskich lasach. W latach 1955-1960 we wsi funkcjonował punkt felczerski. Obecnie wieś należy do parafii w Skarlinie a najbliższa szkoła podstawowa oraz gimnazjum znajdują się w Marzęcicach.
Kultura
We wsi działa Stowarzyszenie Moja Wieś Wawrowice i świetlica. Organizowane są tutaj festyny, pikniki i jarmarki.
Ludzie związani z miejscowością:
Ponadto z miejscowością związane są następujące osoby: Franciszek Klonowski - weteran powstania styczniowego (1863); Augustyn Wyczyński - członek Sejmiku Powiatowego (przed 1939 r.); Renata Rochnowska – posłanka na IV i V kadencję.
Bibliografia:
Grabowski Stanisław,Z dziejów Kurzętnika i okolic, Warszawa 2008, 287 ss.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowski, Filipa Sulimierski, Władysława Walewskiego t. XIII, Warszawa 1892, 960 ss.
