Niedźwiedzi Róg

Niedźwiedzi Róg
Niedźwiedzi Róg Wikipedia [03.10.2014]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Ruciane-Nida
Liczba ludności (2010)	107
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-220
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Niedźwiedzi Róg
Położenie na mapie Polski Niedźwiedzi Róg
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Niedźwiedzi Róg (niem. Niedzwedzirog, Bärenwinkel) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Ruciane-Nida. Do 1972 roku wieś wchodziła w skład gminy (później gromady) Wejsuny. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 107 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Janina Pieńkowska.

Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, w północnej części Puszczy Piskiej, nad południowym brzegiem jeziora Śniardwy, około 12 km na północny wschód od Rucianego-Nidy. W pobliżu wsi, nad brzegiem jeziora, znajduje się binduga Ciułak. Droga wiodąca z Niedźwiedziego Rogu do wsi Snopki przez Puszczę Piską zwana była Gościńcem Mariaków.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w 1764 roku. Mieszkańcy trudnili się przede wszystkim rolnictwem i rybołówstwem. W miejscowej szkole (brak daty założenia) w 1935 roku jeden nauczyciel zajmował się edukacją 30 dzieci.

Tragiczną ewakuację ludności z Niedźwiedziego Rogu i okolic zimą 1944/1945 roku przedstawił Tadeusz Willan w książce Droga przez morze (Olsztyn 1979). Opisane są tu m.in. losy rodziny Sternów z Głodowa, w tym Heleny Stern – nauczycielki w Niedźwiedzim Rogu. Po II wojnie światowej znajdował się we wsi sklep, kiosk „Ruchu”, Ochotnicza Straż Pożarna; działało Koło Gospodyń Wiejskich.

Stopniowo wieś zaczęła wykorzystywać walory położenia i stała się miejscowością letniskową, zyskując sporą popularność. Na bindudze Lipnik znajduje się pole namiotowe, natomiast z bindugi we wsi rozpościera się wspaniały widok na Jezioro Śniardwy. Wieś nie zachowała dawnego charakteru zabudowy; przeważa zabudowa letniskowa.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych

1857 – 156 osób

1864 – 32 osoby

1867 – 36 osób

1885 – 74 osoby

1939 – 300 osób (łącznie z Głodowem i Lipnikiem)

1945 – 35 osób

1970 – 112 osób, 14 gospodarstw

1978 – 36 osób, 15 gospodarstw

1987 – 39 osób

Zabytki:

• dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, na obrzeżu wsi, w pobliżu lasu; stosunkowo zadbany
• około 500 m od wsi, w lesie, znajduje się stanowisko archeologiczne staropruskie, odkryte przez miejscowego leśniczego
• pomnik przyrody – lipa o obwodzie 380 cm, na krańcu wsi

Turystyka:

• szlak rowerowy o długości 85 km - przebieg trasy: Mikołajki - Wierzba - Wejsuny - Niedźwiedzi Róg - Karwik - Jeglin - Zdory - Kwik - Nowe Guty - Okartowo - Suchy Róg - Dziubiele - Łuknajno - Mikołajki

Ludzie związani z miejscowością:

• Bohdan Czeszko (1923-1988) – pisarz, scenarzysta, publicysta, poseł na Sejm PRL IV, V, VI, VII kadencji (1965-1980)

Bibliografia:

1. Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
2. Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
3. Pawlicki Ryszard Wojciech, Sikorski Piotr, Wierzba Marek, Ziemia Orzyska. Przewodnik po ścieżkach rowerowych, Orzysz 2004.
4. Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
5. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
6. Śliwiński Józef, Z dziejów Rucianego-Nidy i okolic, Olsztyn 1993.
7. Żurkowska Tekla, Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie, Olsztyn 2008.
8. Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 5.08.2013]
9. Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 5.08.2013]
10. Gminna Ewidencja Zabytków www.bip.ruciane-nida.pl/zalaczniki/prawo/130215093910.pdf [data dostępu: 5.08.2013]