Szarejki (gmina Kowale Oleckie)

Szarejki
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olecki
Gmina	Kowale Oleckie
Liczba ludności (2010)	99
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Szarejki
Położenie na mapie Polski Szarejki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Szarejki (niem. Schareyken, od 1938 r. Schareiken) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Kowale Oleckie. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko–gołdapskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 99 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Agnieszka Miłowicka.

Położenie

Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Mazurach Garbatych (Wzgórza Szeskie), 12 km na północny zachód od Olecka i 6 km na południe od Kowali Oleckich, na zachód od drogi krajowej nr 65.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1566 roku starosta Wawrzyniec von Halle sprzedał Wawrzyńcowi Rulentzowi z Szarejek cztery łany boru na sołectwo (60 grzywien za każdy łan). W zamian sołtys zobowiązał się do założenia wsi czynszowej 40 łanach na prawie magdeburskim.

Już w 1581 roku założono w Szarejkach parafię ewangelicką. Kościół wybudowano w 1581 roku, zniszczony w pożarze w 1677 roku, został odbudowany, czworoboczną wieżę dobudowano w 1719 roku.

Szkoła parafialna powstała we wsi wkrótce po powstaniu parafii. W 1935 roku zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 63 uczniów.

W pierwszej połowie lat 50. XX wieku założono we wsi spółdzielnię produkcyjną.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1857 r. – 202 osoby

• 1933 r. – 264 osoby

• 1939 r. – 309 osób

• 1988 r. – 115 osób

Religia

We wsi znajduje się siedziba lokalnej parafii rzymskokatolickiej.

Zabytki

• dawny kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki, z XVIII w.
• cmentarz ewangelicki z XIX wieku, na południe od wsi
• cmentarz ewangelicki z XIX w.
• cmentarz parafialny

Ludzie związani z miejscowością

• Karol Ferdynand Marcus – pastor w Szarejkach w pierwszej połowie XIX wieku (1832–1846) i inspektor szkolny, sprzeciwiał się nauczaniu polskich dzieci w języku niemieckim

Bibliografia

1. Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
2. Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
3. Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
4. Rzempołuch Andrzej, Przewodnik po zabytkach dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1992.
5. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
6. Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
7. Strona Urzędu Gminy Kowale Oleckie [12.11.2013]
8. Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
9. Vervaltugsgeschichte [12.11.2013]