Turowo Duże

Turowo Duże
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Pisz
Liczba ludności (2010)	330
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-200
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Turowo Duże
Położenie na mapie Polski Turowo Duże
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Turowo Duże (dawniej Rakówko, niem. Rakowken, od 1938 r. Sernau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 330 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Bożena Malinowska.

Położenie

Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego na Równinie Mazurskiej, 15 km na południe od Pisza, na wschód od drogi krajowej nr 63, w pobliżu granicy z powiatem kolneńskim w województwie podlaskim.

Dzieje miejscowości

Rakówko powstało w 1429 roku na 10 łanach na prawie chełmińskim, wydzielonych z 50 łanów należących do Turowa, choć informacje na ten temat pochodzą z dużo późniejszych źródeł. Dobra te nie były jeszcze wówczas odrębną osadą – po raz pierwszy wystąpiły samodzielnie w 1539 roku jako Reckoffsky (Rakowskie, Rakówko) od ówczesnego właściciela Mikołaja Rakowskiego. Możliwe, że dla Rakówka nie został wystawiony żaden osobny przywilej, bowiem jego mieszkańcy jeszcze w XVIII wieku wykazywali się przywilejem lokacyjnym Turowa. W XVI wieku Turowo, Rakówko i dwa inne majątki (Siedliska i Lipniki) znajdowały się w posiadaniu jednej rodziny i wszystkie je łącznie nazywano Krzysztofami; później ustaliła się nazwa Rakowken.

W pierwszej połowie XX wieku znajdowała się tutaj stacja przy linii Pisz – Dłutowo. Działała ona w związku ze znajdującym się tu wówczas tartakiem. Linia została zdemontowana w 1945 roku; ze stacji zachowały się pozostałości rampy przeładunkowej.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:

• 1857 r. – 99 osób

• 1864 r. – 94 osoby

• 1867 r. – 90 osób

• 1933 r. – 128 osób

• 1939 r. – 107 osób

• 1988 r. – 300 osób (łącznie z Turowem)

Gospodarka

W miejscowości funkcjonuje Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Turowo Duże założone w 2009 roku.

Kultura

W miejscowości działa świetlica wiejska.

Bibliografia

1. Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
2. Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
3. Jasiński Stanisław, Żywiczyński Adam, Węzeł kolejowy w Piszu (Część I), Znad Pisy, nr 10, 2001, ss. 122–140.
4. Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
5. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
6. Deutsche Verwaltungsgeschichte [24.09.2013]
7. Bank Danych Lokalnych GUS [24.09.2013]
8. Strona Urzędu Gminy Pisz [24.09.2013]