Różyńsk

Różyńsk
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ełcki
Gmina	Ełk
Liczba ludności (2010)	451
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	19-335
Tablice rejestracyjne	NEL
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Różyńsk
Położenie na mapie Polski Różyńsk
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Różyńsk (niem. Rosinsko, od 1938 r. Rosenheide) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ełcki, w gminie Ełk. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 451 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Andrzej Starzyński.

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części Pojezierza Ełckiego, na wschodnim brzegu jeziora Druglin Duży, około 9 km na zachód od Ełku, w pobliżu granicy z powiatem piskim; znajduje się tu stacja kolejowa na linii Ełk – Orzysz (obecnie nieczynnej).

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych i wschodnich obszarów państwa krzyżackiego jako niewielka osada. Drugi etap jej dziejów związany jest z akcją osadniczą podjętą już po powstaniu Prus Książęcych. W 1550 roku książę Albrecht Hohenzollern wystawił przywilej na tereny znajdujące się między jeziorem Druglin, Rogalami i drogą Orzysz – Ełk. Wieś czynszowa obejmowała 40 łanów na prawie magdeburskim; cztery łany sołeckie otrzymał niejaki Łukasz Różyński, a mieszkańcy otrzymali 9 lat wolnizny. Około 1563 roku starosta Jerzy von Diebes sprzedał sołtysom z Różyńska (braciom Janowi i Oleksemu) dodatkowo jeden łan sołecki. W 1564 roku działały we wsi już trzy karczmy. Podczas wojen szwedzkich, jesienią 1656 roku, Różyńsk ucierpiał w wyniku najazdu tatarskiego, m.in. uprowadzonych zostało 38 mieszkańców. Różyńsk należał do parafii ewangelickiej w Klusach, która powstała w latach 70. XVI wieku.

Szkoła we wsi została założona w pierwszej połowie XVIII wieku.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:

• 1857 r. – 316 osób

• 1933 r. – 481 osób

• 1939 r. – 460 osób

• 1988 r. – 509 osób

Religia

Wieś znajduje się obecnie na terenie parafii rzymskokatolickiej w Klusach. Nabożeństwa prowadzone są w miejscowej kaplicy filialnej.

Bibliografia

1. Białuński Grzegorz, Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku - starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996.
2. Kawecki Jan, Roman Bolesław, Ełk. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1970.
3. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
4. Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
5. Deutsche Verwaltungsgeschichte [15.09.2013]
6. Bank Danych Lokalnych GUS [15.09.2013]