Szczechy Małe

Szczechy Małe
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Pisz
Liczba ludności (1988)	27
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-200
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Szczechy Małe
Położenie na mapie Polski Szczechy Małe
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Szczechy Małe (niem. Klein Zechen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Bronisław Bondzio.

Położenie

Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, nad wschodnią odnogą jeziora Roś, około 10 km na północ od Pisza, w pobliżu drogi krajowej nr 63.

Dzieje miejscowości

Wieś została założona w 1469 roku, gdy bartnicy Stefan Szczech i Stańko Świnia otrzymali tu przywilej na prawie chełmińskim na nieokreśloną ilość łanów. Z późniejszych źródeł wynika, iż było to 7 łanów. Osada prawdopodobnie istniała już kilka lat przed wydaniem przywileju. W XV i XVI wieku wieś nazywana była Zcachen, Zechen, Matzen, Mateken; następnie utrwaliła się nazwa (Klein) Zechen. W wyniku epidemii dżumy, która dotarła do wsi latem 1710 roku, populacja wsi znacznie się zmniejszyła (zmarło 24 mieszkańców). Wieś należała do parafii ewangelickiej w Piszu.

Szkoła powstała na przełomie XIX i XX wieku. W 1935 roku pracował w niej jeden nauczyciel, zaś uczęszczało 24 dzieci.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:

• 1857 r. – 120 osób

• 1864 r. – 126 osób

• 1867 r. – 136 osób

• 1933 r. – 120 osób

• 1939 r. – 118 osób

• 1988 r. – 27 osób

Ludzie związani z miejscowością

• ze Szczech Małych pochodził chłop Jan Będzio, autor Czytań nabożnych ku chwale Boga. Książka dla ludu, wydanych w 1852 roku przez oficynę Andrzeja Gąsiorowskiego

Zabytki

• dawny cmentarz ewangelicki z pierwszej połowy XX w.

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57.
von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Deutsche Verwaltungsgeschichte [25.08.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [25.08.2013]
Strona Urzędu Gminy Pisz [25.08.2013]