Towarzystwo św. Wojciecha
| Towarzystwo św. Wojciecha | |
| | |
| Rodzaj organizacji | Stowarzyszenie religijne |
| Profil działalności | religijna i duchowa opieka nad katolikami w Prusach Wschodnich |
| Rok założenia | 1851 |
Towarzystwo św. Wojciecha - (Adalbertusverein) - zostało założone 3 grudnia 1851 roku przy seminarium duchownym w Braniewie. Prezesem Towarzystwa wybrano ks. prof. Józefa Carolusa (1812-1891).
Historia
Towarzystwo św.Wojciecha miało wspierać zarówno religijnie jak i materialnie (za pomocą jałmużny) katolików żyjących w diasporach na obszarze Prus Wschodnich. Koła Towarzystwa powstały w Szalmi, Dzierzgoniu, Tolkmicku,Lubominie, Kiwitach, Lutrach i w Świętej Lipce. Wkrótce koła zaczęły funkcjonować niemalże w każdej parafii. Członkowie świeccy byli zobowiązani do uiszczania comiesięcznych, kwartalnych lub półrocznych składek. Natomiast duchowni corocznie mieli przeznaczyć kolektę na rzecz Towarzystwa. W 1909 roku została wprowadzona druga kolekta w Dzień Wszystkich Świętcyh.3 czerwca 1852 roku ówczesny biskup warmiński Józef Geritz zatwierdził statut Towarzystwa św. Wojciecha.
Protektorami Towarzystwa św.Wojciecha byli kolejni biskupi warmińscy. Dzięki działaniom podjętym przez biskup [Filip Krementz|Filipa Krementza]], 20 maja 1870 roku Towarzystwo zostało połączone z identycznym towarzystwem (Bonifatiusverein), działającym w zachodnich Niemczech. Od 1870 funkcjonowała nowa nazwa - Bonifatius-Adalbertusverein.
W latach 1852-1939 z pomocą Towarzystwa, powstało około 50 kościołów parafialnych i świątyń filialnych na obszarze [[Prusy Wschodnie|Prus Wschodnich).Pierwsze zostały wzniesione pod Szczytnem, w Klonie, Lesinach Wielkich, Wielbarku, Opaleńcu, Dźwierzutach, Ełku, Szczytnie, Kętrzynie, Mrągowie,Prawdziskach,Giżycku i w Pasymiu. Natomiast na Mazurach utworzone zostały stacje nauczania religii katolickiej.
Osoby związane z organizacją
Na Warmii działalnością Towarzystwa kierowali Jan Matern i Paweł Romahn
Bibliografia
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
- Chłosta Jan, Słownik Warmi, Olsztyn 2002.
- Chłosta Jan, Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii, Olsztyn 2009.
- Obłąk Jan,Kult św. Wojciecha w diecezji warmińskiej, Studia Warmińskie, t. III, 1996, s. 7-44.
