Wróżby na Warmii i Mazurach

Wróżby na Warmii i Mazurach

Konstanty Makowski, Świąteczne wróżbyKonstanty Makowski, Świąteczne wróżby

Wróżby na Warmii i Mazurach - popularna wśród ludności Warmii i Mazur metoda na pozyskanie informacji o bliższej i dalszej przyszłości, charakterze i rodzaju wydarzeń, z którymi człowiek będzie musiał się zmierzyć.

Wierzenia

Wróżby dotyczyły prognoz pogodowych, sygnalizowały kto najczęściej będzie opuszczał ten świat (kobiety czy mężczyźni, starzy czy młodzi, chorzy czy ofiary nieszczęśliwych wypadków), czy najbliższy rok będzie czasem urodzaju, w jaki sposób będą się układać relacje małżeńskie. Szczegółowe Przepowiednie na rok cały z dnia Bożego Narodzenia i jedenastu następujących po nim dni i nocy znajdowały się w zbiorze Jakuba Turowskiego Klucz do bardzo ważnych Tajemnic. Ogromną rolę odgrywała również swoista magia liczb. Szczególnie liczba 12 miała przemożny wpływ na stan umysłu i ducha wielu mieszkańców Prus Wschodnich. Max P. Topeppen odnotował między innymi;

Jeżeli w noc Nowego Roku pomiędzy 11 i 12 godziną roznieci się w piecu ogień, przystawi się do pieca ławkę i posypie ją popiołem, rano na popiele znajdą się ślady nieboszczyka, który wygrzewał się w nocy.

Magiczne znaczenie nabierał okres między Bożym Narodzeniem i Nocą Sylwestrową:

Jeżeli pomiędzy Bożym Narodzeniem a Nowym Rokiem śnieg pada dużymi płatami, umierają przeważnie starzy ludzie , jeżeli małymi płatkami, przeważnie młodzi.

Wróżby uwielbiały również młode panny na wydaniu. I tak na przykład wyruszały zimą nad jezioro, zanurzały rękę w przeręblu, najgłębiej jak były w stanie. W zależności od tego co wyciągnęły z wody, otrzymywały zapowiedź zawodu ich przyszłego męża (kawałek żelaza oznaczał kowala, muszla zaś rybaka).

Wróżby związane były z najważniejszymi wydarzeniami kalendarza liturgicznego i ludowego. przykładowo w Wielki Czwartek należało sadzić sadzonki roślin kwiatowych i przesadzać rośliny doniczkowe. Natomiast w Wielki Piątek i w Wielkanoc wróżby zakazywały czesania się, ponieważ w przeciwnym razie kury będą rozgrzebywać ziemię w ogrodzie. Osoby urodzone w sobotę miały być obłudne i pożądliwe. Natomiast urodzonym we wtorek wróżby przepowiadały karierę hultajów.

Bibliografia

Szyfer Anna, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków, Olsztyn 1968.
Toeppen Max P., Wierzenia mazurskie, wstęp Anna Szyfer, Władysław Ogrodziński, oprac. Paweł Błażewicz,Jerzy Marek Łapo, Dąbrówno 2008.
Tragarz duchów. Zbiór podań ludowych z Mazur, zebrał, przełożył i opracował Jerzy Marek Łapo, Dąbrówno 2007.
Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.
Zientara-Malewska Maria, O różnych kłobukach, skarbach i zaklętych zamkach. Baśnie i legendy warmińskie, wybór i opracowanie Jan Chłosta, Olsztyn 2008.

Przypisy

<references>