Glitajny (gmina Korsze)
| Glitajny | |
| | |
 Nieistniejący dwór w Glitajnach
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | kętrzyński |
| Gmina | Korsze |
| Liczba ludności (2010) | 410[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Glitajny | |
| Położenie na mapie Polski  Glitajny | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Glitajny (niem. Glittainen, Glittehnen) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Korsze. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 410 mieszkańców (łącznie z Górą i Kałmami).
Spis treści
Położenie
Miejscowość leży w odległości .
Dzieje miejscowości
Miejscowość została lokowana przez Winrycha von Kniprode w 1359 roku. Dokument lokacyjny odnowiono w 1409 roku. Wieś powstała na obszarze 10 włók na prawie chełmińskim. Glitajny nie uniknęły zniszczeń w okresie wojen polsko-krzyżackich, co bez wątpienia wpłynęło na intensywność procesu osadniczego. Na początku XVIII wieku do miejscowości dotarła epidemia dżumy, nie znamy jednak liczby ofiar, które pochłonęła. W 1785 roku wieś była majątkiem, składającym się z 10 budynków mieszkalnych. W 1817 roku 82 osoby zamieszkiwały w 17 domostwach. W 1889 roku majątek wraz z folwarkami w Węgorytach i Witoszynie obejmował powierzchnię 583 ha. W latach 20. XX wieku Glitajny należały do Georga Borrmanna.
Po zakończeniu II wojny światowej na terenie wsi powstało państwowe gospodarstwo rolne. W miejscowości uruchomiono przedszkole, do którego w 1970 roku uczęszczało 29 dzieci. Powstał również punkt biblioteczny. Po 1945 roku dwór został zaadoptowany na szkołę podstawową. W 1970 roku wieś liczyła 341 mieszkańców. W 1973 roku Państwowe Gospodarstwo Rolne w Glitajnach należało do sołectwa Wiklewo w gminie Korsze. W latach 70. budynek dworu został opuszczony, a obecnie jego pozostałości stanowią własność Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa.
Wieś leży w odległości ok. 2 km na płn. – wsch. Od Korsz, przy trasie Korsze – Sępopol. Glitajny (Glittehnen). Nazwa wsi jest pochodzenia pruskiego, w tłumaczeniu dosłownym znaczy „Maślak”. Pierwotnie brzmiała Gliteinai („glite” – „maślak”).
Wywodzi się od pruskich dóbr służebnych, założonych przez Zakon Krzyżacki ok. 1340 r. Lennik krzyżacki posiadał majątek wielkości 13 łanów. Po wojnie trzynastoletniej (1454-1466), Glitajny przeszły w ręce Oelsenów. Rodzina ta pochodziła z okolic Paderbornu.
Kapitan Aleksander August Leopold von Oelsen (1775-1811), był ostatnim dziedzicem na Glitajnach. Później majątek należał do rodziny mieszczańskiej Goebel. W 1785 roku Glitajny były majątkiem liczącym 10 domów mieszkalnych. W 1817 w 17 budynkach mieszkało 82 osoby. Goebel zakupił drugie Glitajny ( znajdowały się w pobliżu Bartoszyc), dokąd przeniósł się z rodziną. W majątku zostawił jedynie zarządcę.
W roku 1853 wydali córkę za mąż w rezultacie czego, otrzymała Glitajny w posagu i zamieszkała w nich razem ze swym mężem Carlem Friedrichem Ferdinanden Juliusem von Skopnikiem. Po śmierci rodziców, Glitajny odziedziczył syn, Maksymilian Karol Ferdynand Juliusz, po śmierci Maksymiliana – jego syn Maksymilian Karol Ferdynand. W miejsce starego dworu Oelsenów, Skopnikowie postawili piękny pałac. W trakcie działań wojennych owy pałac został zniszczony.
W miejscowości, w płd. części parku dworskiego ulokowany był niewielki cmentarz rodowy rodziny von Skopnik. Cmentarz nazywał się Marysin (Mariens Ruh) od imienia Marii Emilii von Skopnik. Spoczywali tu: Ernst Carl Ferdinand (zm. w 04.1873 r.), Artur Carl Ferdinand (zm. 26.07.1873), Maximilian Carl Ferdinand sen. (zm. 17.02.1894 r.) i Gertruda Charlotta Luisa Joanna (zm. 17.02.1896 r.). Cmentarz, zniszczony całkowicie został po 1947r.
Po drugiej wojnie światowej powstało w Glitajnach państwowe gospodarstwo rolne. W 1970 roku mieszkało tu 341 osób. Były tu w tymże roku przedszkole (29 dzieci) i punkt biblioteczny. W 1983 roku, wieś liczyła 23 domy, 58 mieszkańców. PGR Glitajny w 1973 roku należał do sołectwa Wiklewo, gminy Korsze. Obecnie Glitajny maja 396 mieszkańców (stan na dzień 08.10.2004r).
Ludzie związani z miejscowością
...
Zabytki
- Park dworski
Bibliografia
- Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
- Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, przewodniczący komitetu redakcyjnego Andrzej Wakar, Olsztyn 1978.
- Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 5.03.2014]
- Dzieje wsi [data dostępu: 5.03.2014]
- majątku Glitajny [data dostępu: 5.03.2014]
Przypisy
Zobacz też
- Glitajny w gminie Bartoszyce
